Γιάννης Βαρουφάκης: Να σώσουμε τον καπιταλισμό!

του πάροικου

Ένας σύντομος σχολιασμός μιας προ μηνών ομιλίας του σημερινού υπουργού, με τίτλο
Yanis Varoufakis: Confessions of an Erratic Marxist /// 14th May 2013.

 

Αρχικά αναρωτηθήκαμε αν είναι σήμερα, εν όψει «διαπραγμάτευσης», η κατάλληλη στιγμή για έναν τέτοιο σχολιασμό. Και σκεφτήκαμε ότι μάλλον είναι πολύ κατάλληλη στιγμή, διότι είναι ενδεικτική του πραγματικού πλαισίου της σημερινής διαπραγμάτευσης που θέτουν όχι μόνο οι αρνητικές για τη χώρα συγκυρίες και οι απαιτήσεις των δανειστών αλλά και ο πολιτικός προσανατολισμός της ίδιας της ελληνικής κυβέρνησης.

 

Παρακολουθώντας την πιο πάνω ομιλία μπορεί κανείς εύκολα να συμφωνήσει με την επιλογή του τίτλου ως προς το "Erratic". Υπάρχουν σοβαρές επιφυλάξεις για το "Confessions", ενώ ψάχνουμε ακόμα να βρούμε την ουσία του "Marxist".

 

Διότι αυτό που μας λέει χωρίς περιστροφές ο κ. Βαρουφάκης είναι ότι πρέπει να σώσουμε τον καταρρέοντα καπιταλισμό από τον εαυτό του. Εδώ υπάρχουν ήδη τρεις κριτικές παρατηρήσεις:
Πρώτον, αν κάτι σχετικό με τον καπιταλισμό κινδυνεύει την περίοδο αυτή (ο όρος 'κατάρρευση' είναι υπερβολικός) δεν είναι, δυστυχώς, το ίδιο το καπιταλιστικό οικονομικό πλαίσιο, αλλά μόνο οι πιο επιθετικές και απάνθρωπες νεοφιλελεύθερες πρακτικές του των τελευταίων δεκαετιών που μετανάστευσαν στην Ευρώπη κυρίως μετά το 2008. Σε αυτές ακριβώς αφορά η διαπράγματευση που κάνει σήμερα ως υπουργός. Και μάλιστα, ακόμα και σε αυτές, συναντά τη λυσσαλέα αντίδραση των αρπακτικών, όπως ακριβώς αναμενόταν! Επομένως για ποια κατάρρευση του καπιταλισμού μας μιλάει; Ακόμα κι αν υποθέσουμε ότι οι πολιτικές ΣΥΡΙΖΑ κατάφερναν να οδηγήσουν σε απαλλαγή μας από τις πρακτικές αυτές, το αποτέλεσμα κατά Βαρουφάκη θα ήταν ακριβώς η διάσωση του καπιταλισμού. Θα προτείναμε λοιπόν να μην ανησυχεί. Ο καπιταλισμός δείχνει να τα καταφέρνει και χωρίς τη βοήθειά του!

Δεύτερον, αν όντως ήταν υπό κατάρρευση ο καπιταλισμός, αναρωτιόμαστε γιατί άραγε θα έπρεπε να τον σώσει ένας αριστερός, κι ένα αριστερό κόμμα, όταν μάλιστα υπάρχουν τόσοι άλλοι πρόθυμοι διασώστες του ανά τον κόσμο; Μας εξομολογείται, βέβαια, ο μαρξιστής ομιλητής ότι σε ένα από τα πανεπιστήμια που προσελήφθη, τον προσέλαβαν από λάθος, μιας και δεν κατάλαβαν ότι πρόκειται για αριστερό. Πώς να τους κατηγορήσει κανείς…

 

Κατά τις ναρκισσιστικές του «εξομολογήσεις», παραδέχεται ότι έσφαλε όταν προ δεκαετιών πίστευε ότι η αριστερά και το συνδικαλιστικό κίνημα θα ωφελούνταν από την άνοδο της Θάτσερ στην Βρετανία, μιας και ο βρετανικός καπιταλισμός θα κατέρρεε ως αποτέλεσμα του θατσερισμού, προφανώς συμπαρασύροντας και τον παγκόσμιο. Κάθε χρόνος που περνούσε τον βεβαίωνε, όπως ομολογεί, ότι είχε κάνει λάθος, καθώς αντί να αποδυναμώνεται, ο καπιταλισμός εδραιωνόταν.
Τον συγχωρούμε για το λάθος. Αλλά το πρόβλημα είναι ότι με την ίδια ακριβώς διορατικότητα, κάνει και σήμερα τις ίδιες ακριβώς προβλέψεις περί κατάρρευσης. Μας βεβαιώνει δε ότι ο ίδιος δεν βιάζεται καθόλου να τη δει, όπως δεν βιάζεται άλλωστε και όλη η ανέτοιμη να κυβερνήσει αριστερά (η οποία παρεμπιπτόντως, έστω στην εκδοχή ΣΥΡΙΖΑ καλείται να κυβερνήσει σήμερα).
Μαθαίνουμε δηλαδή ότι η αριστερά –τουλάχιστον προς το παρόν- είναι καλύτερα ή να μην κυβερνά καθόλου καθότι ανέτοιμη, ή να κυβερνά εντός καπιταλιστικού πλαισίου και περιβάλλοντος.

 

Κι όταν τέτοια λέγονται για τον καπιταλισμό, τότε γιατί να περιμένει κανείς διαφορετικές τοποθετήσεις για το ευρώ: Πρέπει κι αυτό, όπως μας λέει, να διασωθεί, αλλιώς θα μπορούσαμε να μπούμε σε πανευρωπαϊκή ή και παγκόσμια οικονομική κρίση μεγαλύτερη του ‘29. Αυτό που δεν μας λέει είναι τι θα γίνει με το βάθεμα της σημερινής κρίσης, η οποία δεν είναι καθόλου υποθετική και η οποία αν για την Ελλάδα παίρνει τραγικές διαστάσεις, είναι ακριβώς αξαιτίας του ευρώ και της Ε.Ε.! Τι μέλλει γενέσθαι με την ευρωπαϊκή και παγκόσμια οικονομία αν το ευρώ και η πολιτική της Γερμανίας διασωθούν, ας πούμε με τη βοήθεια της κυβέρνησης ΣΥΡΙΖΑ, και με αυτονόητη πλέον τη θέση της Ελλάδας εντός τους;  Διότι κι ο ίδιος παραδέχεται ότι ο μόνος πραγματικός συνομιλητής του στην Ε.Ε. είναι η Γερμανία της Μέρκελ. Δέχεται δηλαδή απερίφραστα ότι ουσιαστικά πλέον Ε.Ε. = Μέρκελ, με την πολιτική της οποίας όμως διαφωνεί!

 

Είναι δύσκολο να βρει κανείς άκρη με τον συγκεκριμένο "erratic Marxist", καθώς η παραδοξολογία είναι κυρίαρχη σε όλη τη διάρκεια της εξομολόγησης. Πώς συνάδει π.χ. αυτή η προσκόλληση στο ευρώ με την ομολογία του πως «αυτό που μας χωρίζει στην Ευρώπη είναι το κοινό μας νόμισμα»;

 

Σε άλλο σημείο μας λέει ότι η Ελλάδα, δυστυχώς δεν είναι η Αργεντινή των μεγάλων αγροτοκτηνοτροφικών εκτάσεων και ούτε μπορεί να γίνει μια Νότια Κορέα της ευρωπαϊκής βιομηχανίας. Θέλει να πει ότι οι δυνατότητές μας είναι πιο περιορισμένες και η θέση μας πιο δύσκολη στην παγκόσμια οικονομική σκακιέρα, άρα δεν είναι εύκολο να γυρίσουμε σε δικό μας νόμισμα και να καθορίσουμε μόνοι μας τις οικονομικές μας προτεραιότητες και τις εμπορικές μας σχέσεις. Σύμφωνοι, αρκεί να μας πει τι, κατά την άποψή του, μπορεί επιτέλους να κάνει η Ελλάδα, άλλο από το να δανείζεται με ληστρικούς ή λιγότερο ληστρικούς όρους, (αφού δεν παράγει και δεν εξάγει σχεδόν τίποτα, με αναμφισβήτητη ευθύνη της Ε.Ε. και του ευρώ) και άλλο από το να ξεπουλάει ό,τι έχει και δεν έχει! Να επιδιώξει συμμαχίες και κατανόηση εντός της Ε.Ε. προφανώς... Αλλά ποιο είναι το Σχέδιο Β αν δεν τις βρει (και μέχρι στιγμής δεν τις βρίσκει) και τι θα κάνει αν η Μέρκελ εξακολουθήσει προκλητικά να λέει όχι ακόμα και στις ελάχιστες αξιώσεις της ελληνικής πλευράς, ακόμα κι όταν αυτές δεν αμφισβητούν το μνημονιακό πλαίσιο και την κυρίαρχη πολιτική της;

Μιλάει για μια καταστροφή που θα έρθει αν φύγουμε από το ευρώ, αλλά παραδέχεται ότι υπάρχουν τεράστια ανεπένδυτα κεφάλαια και θα πρέπει να πειστούν οι τραπεζίτες να τα επενδύσουν. Ναι, αλλά πρώτον αυτοί δεν φαίνονται να πείθονται. Και δεύτερον, γιατί αλήθεια η πρόταση αυτή  ισχύει μόνο στο περιβάλλον του ευρώ και όχι σε περιβάλλον εθνικών νομισμάτων; Εκεί δεν μπορούν να γίνουν επενδύσεις; Τι γινόταν πριν την σύλληψη-κατασκευή του ευρώ; Δεν υπήρχαν ελληνική και ευρωπαϊκές οικονομίες;

Έχουμε και δύο ακόμα παραδοχές του σχεδόν ειλικρινείς: Η μία είναι περίπου ότι ενώ η οικονομία είναι κάτι απλό, η οικονομική επιστήμη υπάρχει μόνο για να μπερδεύει τους αμύητους πολίτες και να εξασφαλίζει δουλειά στους οικονομολόγους. Η δεύτερη αφορά κάποιο περιστατικό σε ένα αεροδρόμιο, όπου παρακάπτοντας, λόγω ειδικών προνομίων και πρώτης θέσης, την ουρά στο check in, έκανε την αμαρτωλή σκέψη ότι εδικαιούτο την ειδική αυτή μεταχείριση. Δεν άργησε, όπως μας λέει, να συνειδητοποιήσει πόσο εύκολο είναι να διαφθαρεί κανείς όταν κοιμάται με την εξουσία.

Τελικά, αναρωτιόμαστε αν χρειάζονται τόσα χρόνια σπουδών, τόσα μεταπτυχιακά, τόσες πανεπιστημιακές έδρες, διαλέξεις και ταξίδια σε όλον τον κόσμο, ομιλίες σε κοινοβούλια και συνομιλίες με ισχυρούς και σοφούς, για να κάνει ένας άνθρωπος τόσο απλές διαπιστώσεις για το γνωστικό του αντικειμένο, και αν ύστερα από όλα αυτά χρειάζεται και μια ουρά σε ένα αεροδρόμιο για συνειδητοποιήσει ο ίδιος άνθρωπος ότι το να κοιμάσαι με την εξουσία σε κάνει ή πουτάνα ή πελάτη της.

Τα ανώτερα μαθηματικά της Βαρουφάκειας διαπραγμάτευσης

του πάροικου

 
Ο Άγιος Βασίλης μας ήρθε καθυστερημένα (τα χνάρια φαίνονται στη φωτό) και για δώρο μας κουβάλησε Βαρουφάκη με την αριθμητική του: Αποδεχόμαστε, λέει, κατά 70% το 0% του μνημονίου! Ήτοι το 70% του μηδενός είναι χρήσιμο ενώ το 30% άχρηστο. Με άλλα λόγια διαπραγματευόμαστε το χρήσιμο ποσοστό του μηδενός. Αυτό θα πει διαπραγμάτευση από μηδενική βάση!

Ελπίζω να πρόκειται για ανώτερα μαθηματικά, με τα οποία εμείς οι μη ειδικοί δεν έχουμε εξοικείωση, αλλιώς έχω μια ανησυχία για τα γράμματα που θα μαθαίνουν στο εξής τα παιδιά μας στο σχολειό.

Διαπραγμάτευση ή συμμόρφωση προς τους θεσμούς;

του πάροικου

Γράφεται πως οι διαθέσεις της Μέρκελ προς τον Τσίπρα συνοψίζονται στη φράση «Θα τον λιώσω, όταν θα έχουν στεγνώσει οι τράπεζές του». Ασχέτως του αν ειπώθηκε ή όχι, είναι απόλυτα σύμφωνο όχι μόνο με τις διαθέσεις των αρπακτικών αλλά και με τις πραγματικές προθέσεις τους σε περίπτωση απείθειας της κυβέρνησης Τσίπρα στα κελεύσματα της οικονομικής ελίτ. Αντιπαράβαλε το «make their economy scream» των Nixon-Kissinger, εντολή προς τη CIA, ήτοι την εντολή να καταστρέψει την οικονομία της Χιλής του σοσιαλιστή ηγέτη Αλλιέντε. Κάτι, που άλλωστε επιχειρήθηκε και επειδή δεν απέδιδε τα αναμενόμενα, ακολούθησε το πραξικόπημα Πινοσέτ.

Πέραν του συγκεκριμένου όμως παραδείγματος (υπάρχουν πάμπολλα τέτοια στην παγκόσμια ιστορία) αυτός είναι γενικά ο τρόπος της οικονομικής ελίτ να αιχμαλωτίζει ιδιώτες και κράτη και να επιβάλει την κυριαρχία της: ο έλεγχος της προσφοράς και της κυκλοφορίας του χρήματος. 

Πλημμυρίζει την αγορά με φτηνό χρήμα, εσύ σαν χάνος δανείζεσαι και ξανοίγεσαι και όταν έρθει η κατάλληλη στιγμή κλείνει την στρόφιγγα και εσύ παρακαλείς γονατιστός για ρευστότητα καθότι έκθετος. Κι αυτό γίνεται διότι εσύ της έχεις παραχωρήσει ως λαός και ως κράτος το σκανδαλώδες δικαίωμα έκδοσης και κυκλοφορίας του χρήματος, αντί να το έχεις εσύ υπό τον απόλυτο έλεγχό σου.

Τα νιαουρίσματα λοιπόν για διαπραγματεύσεις (χωρίς να ακούγεται ποτέ ποιες είναι οι κόκκινες γραμμές σου) οι εκκλήσεις στη λογική και η ευρωθεσμολαγνεία δεν συνάδουν με πραγματικά σοσιαλιστικά ευρωπαϊκά και εθνικά οράματα και ανάλογες προθέσεις, καθότι στηρίζονται στην καλή διάθεση των αρπακτικών που αποδέχεσαι ως εταίρους και λογικούς συνομιλητές.

Οι θριαμβολογίες και οι λεονταρισμοί στην κοινοβουλευτική σου ομάδα μικρή σημασία έχουν όταν προς τα έξω το βασικό σου μήνυμα είναι ο σεβασμός στους ευρωθεσμούς και η ενότητα της ΕΕ που αποδέχεσαι ως Ευρώπη. Διπλωματία ναι, αλλά πρέπει να διαφαίνεται και κάτι από πίσω που να μπορεί ο άλλος να το εκλάβει ως υπολογίσιμη απειλή για να είναι η διπλωματία πειστική.