Η αντι-νοησιαρχία στις ΗΠΑ

Υπάρχει μια αναπτυσσόμενη αντι-νοησιαρχική τάση στις ΗΠΑ και ένα ζωντανό παράδειγμα είναι ο Ντόναλντ Τραμπ και η δημοτικότητα του ρεπουμπλικανού υποψήφιου για την προεδρία. Το φαινόμενο βέβαια δεν είναι αμιγώς αμερικανικό κι αυτό το ξέρουμε καλά στην Ελλάδα όπου έχουμε αναδείξει σε εκπροσώπους τους έθνους έναν Βασίλη Λεβέντη, ή έναν Άδωνι Γεωργιάδη. Ο λαός ξέρει να ανταμείβει τη γελοιότητα, πολύ δε περισσότερο εντός κοινοβουλευτικού πλαισίου.

Στον αντίποδα βρίσκουμε τον ελιτισμό μιας μερίδας της υποτιθέμενης ιντελιγκέντσιας και διαπιστώσεις όπως αυτή του Ισαάκ Ασίμοφ που μας επισημαίνει «τη λανθασμένη αντίληψη ότι η δημοκρατία σημαίνει ότι η άγνοια μου είναι εξίσου καλή με τις γνώσεις σου.» Αν ο σοκαρισμένος από μια τέτοια πολιτική ισότητα Ασίμοφ ή οποιοσδήποτε από μας είχε ζήσει σε πραγματική δημοκρατία θα ήξερε ότι πολιτικός ελιτισμός και δημοκρατία είναι έννοιες ασύμβατες μεταξύ τους και ότι σε επίπεδο λήψης πολιτικών αποφάσεων η άγνοιά μου είναι πράγματι το ίδιο καλή με τις γνώσεις σου! Διότι αν αυτό δεν ίσχυε, τότε, ως αμαθής, δεν θα έπρεπε να έχω ψήφο σε επιμέρους ζητήματα και άρα δεν θα υπήρχε δημοκρατία. Να το πούμε όσο γίνεται πιο «λαϊκίστικα» και… «αντι-νοησιαρχικά»: το μεγαλύτερο πρόβλημα των σημερινών κοινωνιών είναι ακριβώς πως αντί να αποφασίζει για τα κοινά ο κάθε μπαρμπα-Γιώργος κι η κάθε κυρα-Κατίνα του χωριού και της συνοικίας (είτε είναι σοφοί, είτε ημιμαθείς, αμαθείς κ.λπ), αποφασίζει ένας Τσακαλώτος και υπερψηφίζει ένας Συρμαλένιος με… δεδηλωμένα νοησιαρχικά κριτήρια, ο πρώτος την «αναγκαιότητα των υφεσιακών μέτρων» και ο δεύτερος το να «μην κάνει το χατίρι της αντιπολίτευσης και της Ν.Δ. που ουρλιάζει»!

Για να ξαναγυρίσουμε στην Αμερική, η αντι-νοησιαρχική τάση υπάρχει αλλά είναι πρόβλημα ποιότητας παιδείας και μαζικής κουλτούρας. Από πολιτική άποψη το μείζον πρόβλημα είναι διαφορετικό: ο αμερικανικός λαός θα έχει τελικά να επιλέξει μεταξύ δύο επικίνδυνων, που η επικινδυνότητά τους ελάχιστα έγκειται στο νοητικό τους επίπεδο.