Ισπανικός πανικός - Οι ταυρομάχοι στο χώμα;

Μόλις μεταδόθηκε από το  Reuters η είδηση για έκτακτη σύνοδο το Σαββατοκύριακο με θέμα το αίτημα της Ισπανίας για πακέτο στήριξης για τη διάσωση των τραπεζών και της οικονομίας της.

του Γιώργου Σαρρή

Τι συμβαίνει όμως στην Ισπανία; Γιατί βουλιάζει αυτή η μεγάλη οικονομία απειλώντας να δώσει τη χαριστική βολή στο ευρώ και ποιος ξέρει πόσο μεγάλο  χτύπημα στην Ευρωπαϊκή και την παγκόσμια οικονομία ή και στον ίδιο τον καπιταλισμό; Είναι η Ισπανία Ελλάδα; Φταίει η Ελλάδα για την κρίση στην Ισπανία όπως λέει ο Ραχόι ή όχι; Κι αν όχι γιατί το λέει;
Είναι μια σειρά από ερωτήματα που δεν απαντιούνται σε ένα σύντομο άρθρο. Εκτός κι αν δεις τα πράγματα στην πιο βαθιά, την πιο απλή αλλά όχι απλοϊκή τους διάσταση. Αυτήν που λέει πως η κρίση αυτή είναι μια βαθιά παγκόσμια συστημική κρίση.
 

Στην Ισπανία λοιπόν δεν συμβαίνει κάτι εντελώς διαφορετικό από την Ελλάδα. Και η Ισπανία όπως και η Ελλάδα βιώνει την ίδια καπιταλιστική κρίση που απλά παρουσιάζεται με διαφορετικά συμπτώματα.

Αν δούμε την κρίση που ζούμε εμείς σαν κρίση χρέους φυσικά δεν ζούμε την ίδια κρίση. Όμως στην Ελλάδα δεν ζούμε κρίση χρέους. Ζούμε τη βαθιά συστημική καπιταλιστική κρίση που εδώ στα μέρη μας εμφανίστηκε σαν κρίση Δημόσιου χρέους.
 
Η εγγενής απληστία του καπιταλισμού (με οικονομικούς όρους λέγεται και ανταγωνισμός), που αποτελούσε και "κίνητρο" για την ανάπτυξή του γι αυτούς που λίγα χρόνια πριν έλεγαν γελώντας εξυπνάδες του τύπου "και τι κακό έχει η απληστία", έστειλε τον καπιταλισμό με προδιαγεγραμμένο τρόπο στο κυνήγι κερδών μέσω των χρηματιστηριακών αγορών. Προηγουμένως είχε ληφθεί πρόνοια οι αγορές να είναι ρυθμισμένες με τέτοιο τρόπο που κυριολεκτικά να χάνεται η μπάλα και να μην μπορεί αντικειμενικά να υπάρχει οποιουδήποτε είδους δημόσιος έλεγχος ειδικά για τους μεγάλους παίκτες. 

Όταν έσκασε η φούσκα των subrimes στις ΗΠΑ, αυτοί που ήξεραν άρχισαν να πουλάνε αδύναμα στοιχεία ενεργητικού των οίκων και των τραπεζών, που είχαν βουτηχτεί στις "ασφαλείς" αυτές επενδύσεις μέχρι το κόκκαλο, προσπαθώντας να σώσουν από την καταστροφή τους πυλώνες του συστήματος. Στη δική μας περίπτωση, λόγω του υψηλού Δημόσιου χρέους, που όμως ήταν εντός αποδεκτών ως τότε ορίων, άρχισαν να πουλάνε κρατικά ομόλογα με αποτέλεσμα να ανέβει το κόστος δανεισμού σε τέτοιο σημείο που να "αναγκασθεί" η Ελλάδα να βγει εκτός αγορών.

Στην περίπτωση της Ισπανίας η αχίλλειος πτέρνα ήταν από την αρχή οι τράπεζες. Η κρίση στην Ισπανία, όσο κι αν έχει ξεχαστεί αυτό, είχε αρχίσει πιο νωρίς από τη δική μας. Θα θυμούνται πολλοί τα μεγάλα ποσοστά ανεργίας των εταίρων Ισπανών, όταν ο κατασκευαστικός τομέας που είχε καταλάβει ένα τεράστιο ποσοστό του  ΑΕΠ, άρχισε να καταρρέει αφού είχε πρώτα ξεπεράσει όλα τα όρια. Μεγάλες εταιρείες ξέφυγαν πέρα από κάθε δεδομένο "παραγωγικότητας" αγνοώντας εντελώς το αν θα υπήρχε ζήτηση για την προσφορά που δημιουργούσαν. 

Για να το πούμε με απλά λόγια το μόνο  που ενδιέφερε και τους κατασκευαστές (και τους μετόχους τους) αλλά και τους τραπεζίτες-δανειστές (είναι οι ίδιοι σε γενικές γραμμές δανειστές που δανείζουν και κράτη), ήταν να παρουσιάσουν "ανοδικούς δείκτες" στις αγορές και να επωφεληθούν από το τζόγο. Μόνο που όταν όπως ήταν λογικό σταμάτησαν να υπάρχουν αγοραστές των δημιουργημάτων τους, πραγματικών ή χάρτινων, τότε οι τιμές των περιουσιακών στοιχείων (ενεργητικών) των εταιρειών τους άρχισαν να καταρρέουν. Αμέσως οι παίκτες που συνωστίζονταν στις καλές μέρες γύρω από το μέλι των μεγάλων κερδών που προέκυπταν, άρχισαν να τους εγκαταλείπουν. Όπως και στη δική μας περίπτωση σε συνδυασμό και με την κρίση των subrimes, οι παίκτες που είχαν στα χέρια τους εταιρικά ομόλογα και μετοχές αυτών των εταιρειών που ενεργοποιούνταν στην Ισπανία άρχισαν να τα πουλάνε. Η πτώση των δεικτών, η επιβράδυνση και κατόπιν η ύφεση ήταν αναμενόμενα. 

Η μόνη διαφορά με την Ελλάδα ήταν το σχετικά χαμηλό χρέος της Ισπανίας που άρχισε όμως κι αυτό να διογκώνεται. Οι παίκτες προβλέποντας το φαινόμενο άρχισαν να πουλάνε και κρατικά ομόλογα ανεβάζοντας το κόστος δανεισμού. Το πρώτο ελληνικό PSI τον Ιούλιο και  o τρόπος λειτουργίας του EFSF που υποχρέωνε κάποιες χώρες όπως η Ιταλία και η Ισπανία που είχαν ήδη παρουσιάσει πρόβλημα κόστους δανεισμού να δανείζουν μέσω του EFSF την Ελλάδα με μικρότερο επιτόκιο από ότι δανείζονταν οι ίδιες έστειλε το πρόβλημα στον ουρανό. Παρά τα 100άδες δις που ξοδεύτηκαν από την ΕΚΤ για παρεμβάσεις πυρόσβεσης των σπρεντς που είχαν βγάλει φτερά δεν στάθηκε δυνατό να υπάρξει λύση. 

Η φωτιά πια είχε δημιουργήσει μέτωπο που δεν ελεγχόταν. Η κρίση των τραπεζών όπως η Bankia μεταφερόταν στο κράτος όσο κι αν είχαν προσπαθήσει να την κρύψουν κάτω από το χαλί.

 

Τις τελευταίες εβδομάδες άρχισαν οι προσπάθειες διάσωσης. Τι ακριβώς "διάσωση" ήταν αυτή όμως;
Όπως στην Ελλάδα εκδίδαμε ομόλογα για να καλυφθούν οι ανάγκες του δημόσιου χρέους, στην Ισπανία αποφάσισαν επίσης να εκδώσουν κρατικά ομόλογα που θα δώσουν στην Bankia που θα τα δώσει στην ΕΚΤ, που θα τους δώσει πίσω το χρήμα που της χρειάζεται!
Ένας ωραίος απίστευτος κύκλος που θα μπορουσε να είναι πιο απλός. Να δώσει δηλαδή απ' ευθείας στο Ισπανικό κράτος τα δις που  ήθελε η Bankia για τη "σωτηρία" της αφού τα δανειστεί και  να πάρει από τη Bankia όπως και τώρα μετοχές μιας χρεοκοπημένης τράπεζας.

Όπως και να έχει το αποτέλεσμα είναι ακριβώς ίδιο. Το πρόβλημα μιας τράπεζας γίνεται Δημόσιο χρέος που επιβαρύνει τον Ισπανικό λαό. Η άνοδος του χρέους ανεβάζει κατόπιν το κόστος δανεισμού που ανεβάζει με τη σειρά του το Δημόσιο χρέος κ.ο.κ. δημιουργώντας άλλη μια αρνητική δίνη. Τέλος έρχεται η Ισπανική κυβέρνηση κατ' απαίτηση των δανειστών της και ζητάει θυσίες από τον Ισπανικό λαό πράγμα που βυθίζει την αγοραστική δύναμη και δημιουργεί τέλειες συνθήκες ύφεσης σε άλλη μια χώρα! 

Το ερώτημα είναι βέβαια αν μπορούσε να αποφευχθεί όλο αυτό όπως θα προσπαθήσουν να πείσουν τώρα τους Ισπανούς κατηγορώντας όλους, κι από τους πρώτους και την Ελλάδα, εκτός από τον άτιμο τον καπιταλισμό. Η απάντηση είναι φυσικά ΟΧΙ! Δεν μπορούσε να αποφευχθεί γιατί κανείς δεν μπορούσε να απαγορέψει στις ξένες τράπεζες που δάνεισαν νομίμως τις Ισπανικές εταιρείες (και τράπεζες) για να δημιουργήσουν το Ισπανικό αναπτυξιακό "θαύμα".

Η ελεύθερη διακίνηση κεφαλαίων, προϊόντων και υπηρεσιών αλλά και ο εύκολος δανεισμός λόγω ευρώ (μπορείτε να το λέτε με μια λέξη και Μάαστριχτ ή Ευρωπαϊκή καπιταλιστική ολοκλήρωση) χάρισε και στην Ισπανία τα δώρα που χάρισε και στην Ελλάδα.
Θα καταρρεύσει λοιπόν η Ισπανία; Όπως φαίνεται βαδίζει με ταχύτατο τέμπο στα βήματα της Ελλάδας με μαθηματική ακρίβεια. Και βέβαια ανάλογο θα είναι το χτύπημα και στο ευρώ αφού η Ισπανία είναι  περίπου 4 φορές μεγαλύτερη οικονομία από την Ελλάδα με ΑΕΠ μεγαλύτερο από της Ελλάδας, της Ιρλανδίας και της Πορτογαλίας μαζί. 

Τελειώνοντας απαντάμε και στο τελευταίο ερώτημα. Αφού δεν φταίει η Ελλάδα όπως λέει ο κ. Ραχόι γιατί και αυτός και άλλοι επιμένουν; Μα γι αυτό υπάρχουν οι αστοί πολιτικοί και οι κομματικοί τους σχηματισμοί. Για να κρύβουν διαρκώς την αλήθεια από τους λαούς. Και στη συγκεκριμένη φάση για να κρύψουν από αυτούς που υποφέρουν τη μόνη πραγματικότητα που έχει αρχίσει πια να βγάζει μάτι.
Πως η αιτία της κρίσης είναι ο ίδιος ο καπιταλισμός.
Και πως ο καπιταλισμός έχει φάει πια τα ψωμιά του και για να ζήσει ο ίδιος έχει αποφασίσει να εξοντώσει όλους εμάς. 
Κι όταν λέμε όλους εννοούμε όλους...

πηγή: giorgossarris.blogspot.gr