Δημ. Γληνός : Ένα συγκλονιστικό και επίκαιρο γράμμα του 1932!

''1932: Χρονιά της μεγάλης κρίσης και πτώχευσης''

''Έλατε να βοηθήσουμε τα παιδιά'' - η αλληλεγγύη του εργαζομένου λαού και η ιδιωτική ''φιλανθρωπία''!

''Αλληλεγγύη των δυστυχισμένων - αλληλεγγύη και ενότητα''

Αναδημοσιεύουμε ένα συγκλονιστικό κείμενο του Δημήτρη Γληνού, του μεγάλου κομμουνιστή παιδαγωγού, πρωτεργάτη του δημοτικιστικού κινήματος και κορυφαίας προσώπικότητας της πνευματικής Ελλάδα στο πρώτο μισό του 20ου αιώνα.

Ένα κείμενο γραμμένο στην κορύφωση της μεγάλης οικονομικής κρίσης του 1932, που οδήγησε στην επίσημη πτώχευση της χώρας. 

Ένα κείμενο τραγικά επίκαιρο που θα μπορούσε να γραφτεί και σήμερα , παίρνοντας υπόψη βέβαια τις ιστορικές αναλογίες αφού και τότε (όπως και τώρα) μεγάλα θύματα της κρίσης ήταν χιλιάδες παιδιά. Τότε μόνο ελληνόπουλα. Σήμερα ελληνόπουλα και μεταναστόπουλα. 
Τα παιδιά που πηγαίνουν νηστικά στο σχολείο. 

Αυτά που προσπάθησαν να κρύψουν και να εξαφανίσουν λες και δεν υπάρχουν, δεν πεινούν δεν αγωνιούν, οι μεγαλόσχημοι «εκσυγχρονιστές» του υπουργείου Παιδείας. 

Για να αναγκαστούν στο τέλος να παραδεχθούν πως ναι υπάρχει ανάγκη να μοιραστούν συσσίτια στα σχολεία των υποβαθμισμένων περιοχών της Αθήνας.

Το κείμενο του Δημήτρη Γληνού είναι επίκαιρο και για ένα άλλο λόγο.

Γιατί εξηγεί την πραγματική σημασία της αλληλεγγύης του εργαζόμενου λαού και των οργανώσεων του σε αντιδιαστολή με την «φιλανθρωπία» του κράτους και των ιδιωτών. « Για να υπάρχει, της χρειάζεται να υπάρχουνε θύματα» έγραφε για την δεύτερη ο Γληνός. Για να υπάρχουνε οι «φιλανθρωπίες» των Βαρδινογιάννηδων και των Αλαφούζων χρειάζεται να υπάρχουνε θύματα του άγριου καπιταλισμού, θα προσθέταμε εμείς σήμερα.  

Το γράμμα του Γληνού δημοσιεύθηκε στο περιοδικό «Νέοι Πρωτοπόροι» (τ. Νοέμβρη-Δεκέμβρη 1932, σελ. 421,422) για να ενισχυθεί η προσπάθεια που ξεκίνησε με πρωτοβουλία τότε του ΚΚΕ και τη δημιουργία της οργάνωσης «Παιδική Βοήθεια», το συντονισμό της οποίας είχε αναλάβει ο Γληνός.

Ολόκληρο το κείμενο του Δημ. Γληνού έχει ως εξής :

«Μέσα σ' αυτή τη φοβερή στιγμή της παγκόσμιας κρίσης πλήθυνε το κακό, που ήτανε πάντα πολύ, μεγάλωσε η αθλιότητα των απαθλιωμένων ανθρώπων. Ο εργάτης, ο φτωχός αγρότης, ο μικροεπαγγελματίας, ο υπάλληλος ζούνε μέσα σε μια αδιάκοπη αγωνία. Από τη μια βλέπουνε το πενιχρό τους μεροδούλι να γίνεται κάθε μέρα λιγότερο , τη στιγμή που όλα ακριβαίνουν, ή βλέπουνε τα λιγοστά προϊόντα του ολόχρονου μόχθου τους να μένουν απούλητα ή να πουλιούνται σε τιμές εξευτελιστικές. Από την άλλη, κάθε μέρα κρούει την πόρτα τους το σκιάχτρο της αναδουλιάς με τη συντρόφισσά της, την πείνα. Και σ' όσα σπίτια μπει μέσα το μεγάλο κακό ρημάζουνε πια.

Άγριος πόλεμος κοινωνικός έχει ξεσπάσει και οι πεινασμένοι διεκδικώντας τα πιο απλά δικαιώματά τους στη ζωή, γίνονται θύματα κι από τούτη την πλευρά. Μα απ' όλους τους κυνηγημένους και τους απόκληρους τα τραγικότερα θύματα είναι τα παιδιά. Το παιδί του προλετάριου, το παιδί του φτωχού αγρότη, το εργαζόμενο παιδί, το παιδί του βιοπαλαιστή ήτανε πάντα σε θέση σκληρή και μειονεκτική. Μα τώρα έγινε πια η μοίρα του αβάσταχτη. Η φτωχή μάνα, που είναι υποχρεωμένη να δουλέβει από την αυγή ως τη νύχτα μακριά από το σπίτι της, αφήνει τα παιδιά της ολημερίς στο έλεος του δρόμου, του διαβάτη και της γειτόνισσας, τ' αφήνει να κυλιούνται στη λάσπη και στο χώμα για να τους φέρει το βράδυ λίγο ψωμί, χωρίς να προφταίνει και χωρίς να μπορεί ούτε μια ματιά να τους ρίξει, σκοτωμένη καθώς είναι από την κούραση.

Κι αν η μάνα μένει στο σπίτι, πού να προφτάσει ο πατέρας ν' αντικρίσει το έξοδο για τα παιδιά με το μικρό του μεροκάματο. Κι αν δεν έχει δουλειά ούτε η μάνα ούτε ο πατέρας, γιατί είναι άνεργος ή απεργός; Ξυπολυσιά και αρρώστια και πείνα και κρύο και ακαθαρσία και αμορφωσιά και βούρκος και βάσανα σωματικά και κόλαση ψυχική, είναι η μοίρα των φτωχών παιδιών. Διπλή και τριπλή εκμετάλλεψη, ξύλο και εξαθλίωση και εξαχρείωση γεμάτη είναι η ζωή του εργαζόμενου παιδιού. Το πικρότερο κατακάθι της προλεταριακής δυστυχίας αυτά το πίνουν, το μαρτυρικό στεφάνι αυτά το φορούν. Τα φτωχά παιδιά είναι των σκλάβων οι σκλάβοι, των πεινασμένων οι πεινασμένοι, των παγωμένων οι παγωμένοι, των άρρωστων οι άρρωστοι, των απόκληρων οι απόκληροι. Αυτά μπαίνουνε στην κόλαση με το πρώτο αντίκρισμα της ζωής. Την ηλικία της χαράς, της ξενοιασιάς και του γέλιου αυτά δεν τη γνωρίζουν.

Απέναντι στην απέραντη τούτη τραγωδία, που πλημμυρίζει τα σκοτεινά υπόγεια και τις υγρές αυλές μέσα στις πολιτείες, τα χαμόσπιτα των συνοικισμών και τις καλύβες της αγροτιάς σ' όλη τη χώρα, η βοήθεια που η επίσημη και ιδιωτική φιλανθρωπία καταπιάνεται να δώσει δεν είναι ούτε σα σταγόνα νερού σε φλογισμένο καμίνι. Τα ελατήριά της άλλως τε δεν είναι καθαρά. Για να υπάρχει της χρειάζεται να υπάρχουνε θύματα. Ο φτωχός εργαζόμενος λαός που είναι το θύμα, και τα παιδιά που είναι διπλά θύματα, πρέπει να ζητήσουνε και να βρούνε τη βοήθεια και την απολύτρωση από τον ίδιο τον εαυτό τους.

Δεν πρέπει να περιμένουν τη σωτηρία τους από την άλλη πλευρά. Και του πιο αδύνατου η δύναμη διπλασιάζεται, όταν ενώσει τη λιγοστή του μπόρεση με την προσπάθεια των συντρόφων του. Όταν ο εργάτης , ο αγρότης, ο φτωχός εργαζόμενος λαός νιώσει μιαν ολοκληρωτική αλληλεγγύη να τον ενώνει με όλους τους συντρόφους του στη δυστυχία και μέσα στα σύνορα της χώρας κι όξω απ' αυτή σ' όλες τις χώρες της γης, και όταν κινηθεί ομόψυχα και ολόψυχα να βοηθήσει τον εαυτό του και τους άλλους, τότε θα βρει το δρόμο της ανακούφισης και της σωτηρίας. Αλληλεγγύη των δυστυχισμένων! Να το σύνθημα μιας καινούργιας δράσης, που μπορεί να φέρει τα πιο χειροπιαστά αποτελέσματα. Αλληλεγγύη οργανωμένη, ενεργητική ζωντανή, θετική και έμπραχτη, είναι ο πρώτος όρος της σωτηρίας.

Η εργατική τάξη, το πιο συνειδητό και το πιο οργανωμένο κομμάτι του εργαζόμενου λαού, πρέπει να βαδίσει πρώτη το δρόμο αυτό στην ολότητά της, απάνω από τα κόμματα και κάθε πολιτική διαίρεση.

Αλληλεγγύη και ενότητα. Και μαζί με τον εργαζόμενο φτωχό λαό πρέπει να βαδίσουν όσοι νιώθουν τον εαυτό τους αλληλέγγυο με κείνους, που αγωνίζονται για την απολύτρωση, όσοι νιώθουν και όσοι πονούν. Ελάτε να βοηθήσουμε τα παιδιά! Ελάτε να οργανώσουμε την αλληλεγγύη σε τούτο τον τομέα. Να βοηθήσουμε το ξύπνημα και τη συνειδητοποίηση της αλληλεγγύης, να βοηθήσουμε να φανερωθεί έμπραχτα στο πρόβλημα του φτωχού παιδιού. Η αλληλεγγύη των εργαζομένων κάνει θάματα. Μα και το πιο μικρό βήμα που μπορεί να γίνει απάνω σε τούτο το σωστό δρόμο, θα έχει τεράστια σημασία. Γιατί θα ξυπνήσει τη συνείδηση του σκοτεινού δρόμου σε χιλιάδες χιλιάδων ανθρώπους. Όσοι μπορούν, όσοι θέλουν, όσοι νιώθουν, ας κινηθούν. Τώρα είναι η στιγμή. Κάθε μέρα που περνάει θέτει τα προβλήματα οξύτερα και επιταχτικότερα. Ο αγώνας για τα δικαιώματα του παιδιού του εργαζόμενου λαού είναι ένας ευγενικός αγώνας.

Άς έρθουνε μαζί μας, όσοι θέλουνε να προσφέρουνε και τις πιο μικρές υπηρεσίες στο μεγάλο τούτο έργο. Η βοήθειά τους θα είναι πολύτιμη. Μια οργανωτική επιτροπή πρέπει να πάρει στα χέρια της το ζήτημα αμέσως. Μια εντατική δουλειά πρέπει ν' αρχίσει, που θα ξυπνήσει, θα φωτίσει θα κινητοποιήσει μάζες και που πριν απ' όλα θα διοργανώσει έμπραχτη αλληλεγγύη, θα δώσει άμεση βοήθεια για το παιδί.

Ας γράψουνε σε μένα, όσοι επιθυμούν να συνεργαστούν στην «Παιδική Βοήθεια»

Αθήνα Δεκέμβρης 1932

ΔΗΜΗΤΡΗΣ ΓΛΗΝΟΣ

πηγή: "ίσκρα"