ΔΙΚΤΥΟ ΠΕΡΙΚΛΗΣ - ΑΜΕΣΗ ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑ

1. ΤΙ ΕΙΝΑΙ ΤΟ ΔΙΚΤΥΟ ΠΕΡΙΚΛΗΣ

Το Δίκτυο ΠΕΡΙΚΛΗΣ είναι μία μέθοδος επικοινωνίας των πολιτών μεταξύ τους, καθώς και με την εκάστοτε αρχή. Υποστηρίζεται από ηλεκτρονικούς υπολογιστές και λογισμικό υψηλής τεχνολογίας, έτσι ώστε η χρήση του να είναι δυνατή από τον μεγαλύτερο δυνατό αριθμό πολιτών, συμπεριλαμβανομένων και των ατόμων με ειδικές ανάγκες.
Το πρότυπο του Δικτύου βασίζεται στις αρχές λειτουργίας της Εκκλησίας του Δήμου της Αθήνας του 5ου π.Χ. αιώνα, προσφέροντας δυνατότητες αναβίωσης, αλλά και βελτίωσης, του συστήματος της Άμεσης Δημοκρατίας. Το σύνολο των κανόνων επικοινωνίας που ενσωματώνονται στο Δίκτυο ΠΕΡΙΚΛΗΣ είναι συμπαγές και δεν επιτρέπει αλλοίωση των βασικών ιδιοτήτων του. Από αυτή την άποψη, το Δίκτυο μπορεί να θεωρηθεί πρωτότυπο.
Η πολύ απλή χρήση των τερματικών, που έχει αναπτυχθεί μετά από μακρά έρευνα στο Εργαστήριο Επικοινωνίας και Μέσων του Εθνικού Μετσόβειου Πολυτεχνείου (υπό την καθοδήγηση των δημιουργών του συστήματος κ.κ. Γ. Καμπουράκη και Μ. Νόττα) επιτρέπει, σε αντίθεση με άλλα ηλεκτρονικά συστήματα, την ελαχιστοποίηση του απαιτούμενου χρόνου για την κατάθεση γνώμης ή / και πρότασης από τον πολίτη, με απλούς χειρισμούς και διαδικασίες. Όλοι οι απαιτούμενοι χειρισμοί γίνονται στο τερματικό μέσω οθόνης αφής. Το σύστημα επικοινωνεί με τον πολίτη οπτικά, αλλά και ακουστικά, προσφέροντας έτσι πρόσβαση και σε άτομα που στερούνται όρασης.
Το Δίκτυο ΠΕΡΙΚΛΗΣ έχει σχεδιαστεί για πανευρωπαϊκή ή και παγκόσμια λειτουργία και έχει κατόπιν απλοποιηθεί, ώστε να προσαρμοστεί στις ανάγκες της πειραματικής εφαρμογής του.
Οι κανονισμοί χρήσης, δηλαδή οι μη βασικοί κανόνες του Δικτύου, μπορούν να αποφασίζονται από τους χρήστες του συστήματος, με την ετυμηγορία του εκλογικού σώματος. Αυτό σημαίνει ότι το Δίκτυο μπορεί να υποστηρίξει την εφαρμογή της Συμβουλευτικής Άμεσης Δημοκρατίας, για όσο διάστημα το σύστημα δεν έχει θεσμοθετημένη χρήση.

2. ΤΙ ΔΕΝ ΕΙΝΑΙ ΤΟ ΔΙΚΤΥΟ ΠΕΡΙΚΛΗΣ

• Ένα σύστημα ηλεκτρονικής ψηφοφορίας, όπως αυτά που ήδη εφαρμόζονται σε ευρωπαϊκές χώρες (π.χ. Βέλγιο).
• Ηλεκτρονική ψηφοδόχος.
• Σύστημα ψηφοφορίας για ειδικούς στην Πληροφορική, μια και δεν απαιτούνται ιδιαίτερες γνώσεις.

3. ΥΠΗΡΕΣΙΕΣ ΠΟΥ ΠΡΟΣΦΕΡΕΙ ΤΟ ΔΙΚΤΥΟ ΠΕΡΙΚΛΗΣ

Στην Α’ Φάση

Γνωμοληψία
Ο πολίτης μπορεί να καταθέτει την γνώμη του πάνω σε θέματα που έχουν κατατεθεί στο Δίκτυο προς ψήφιση από την Αρχή (τοπική ή εθνική). Η ψηφοφορία μπορεί να έχει μεταβλητή διάρκεια για κάθε θέμα (από μία ημέρα μέχρι μήνες, όλο το 24ώρο). Ό πολίτης δεν μπορεί να ψηφίσει για κάποιο συγκεκριμένο θέμα παραπάνω από μία φορά (εδώ δεν πρόκειται για δημοσκόπηση, αλλά για ετυμηγορία).
Η κατάθεση γνώμης μπορεί να γίνεται με πολλούς διαφορετικούς τρόπους, δηλαδή κατά γεωγραφικό ή διοικητικό διαμέρισμα, ή κατά ομάδες πολιτών (π.χ. μόνο δημότες, μόνο ετεροδημότες, μόνο μόνιμοι κάτοικοι, κλπ).
Η διαδικασία γνωμοληψίας είναι ανώνυμη και κατοχυρώνει όλα τα συνταγματικά δικαιώματα του πολίτη, σύμφωνα με το εκάστοτε ισχύον Σύνταγμα.



Το περίπτερο του Δικτύου ΠΕΡΙΚΛΗΣ (σχεδιασμένο από τον Aρχιτέκτονα
Γιάννη Α. Πικροδημήτρη)


Κατάθεση Πρότασης (Υποδίκτυο ΘΗΣΕΑΣ)
Στην περίπτωση αυτή υλοποιείται ή δημοκρατική αρχή της πρωτοβουλίας. Ο πολίτης καταθέτει πρόταση στο τερματικό της επιλογής του. Στην περίπτωση που η πρόταση του υποστηριχθεί από ένα σημαντικό αριθμό συμπολιτών του, τότε τίθεται αυτόματα από το σύστημα σε καθολική ψηφοφορία. Η υποστήριξη προτάσεων πολιτών γίνεται στα ίδια τερματικά.
Το σύστημα θα απαγορεύει την χρήση χυδαίων εκφράσεων κατά την κατάθεση προτάσεων.



Άμεση και Ανόθευτη Εξαγωγή Ταξινομημένων Αποτελεσμάτων
Μετά το πέρας της ορισμένης διάρκειας ψηφοφορίας ενός θέματος, εξάγονται τα αποτελέσματα, αφού κατατεθούν στο σύστημα οι απαιτούμενοι κλειδάριθμοι από τους εκπροσώπους των φορέων που έχουν σχέση με το θέμα που ψηφίστηκε (έχουν ορισθεί εκ των προτέρων). Τα αποτελέσματα εξάγονται συνολικά και κατά κατηγορίες, όπως ορίστηκε προ της ψηφοφορίας (φύλου, εκπαιδευτικού επίπεδου , επαγγέλματος, ηλικίας, κλπ).
Καθώς τα αποτελέσματα αυτά, εκτός της ετυμηγορικής βαρύτητάς τους, είναι και πολύτιμα στοιχεία μελέτης για τους ειδικούς, θα αρχειοθετούνται ηλεκτρονικά σε συγκεντρωτικές βάσεις δεδομένων. Η εργασία αυτή θα γίνεται από το Εργαστήριο Επικoινωνίας και Μέσων του ΕΜΠ.


Στην Β’ φάση

Πληροφόρηση Πολίτη (Υποδίκτυο ΑΣΠΑΣΙΑ)
Το Δίκτυο παρέχει στον πολίτη την δυνατότητα να πληροφορηθεί το ενδεχόμενα αντικρουόμενο υλικό υποστήριξης της κάθε εκδοχής (π.χ. κομμάτων, παρατάξεων, κλπ) για το προς ψήφιση ζήτημα. Το υλικό κατατίθεται από τους φορείς υποστήριξης κάθε εκδοχής (ακολουθώντας τις ειδικές απαιτήσεις του συστήματος) και οργανώνεται με αυτόματο τρόπο, έτσι ώστε όλες οι εκδοχές να έχουν ίση μεταχείριση, σύμφωνα με την αρχή της ισηγορίας. Στον πολίτη δίνεται η δυνατότητα να δει και να ακούσει όλη την παρουσίαση, ή να διαλέξει αποσπασματικά μέρος της, όχι όμως απομονώνοντας μία μόνον εκδοχή (σε κάθε ερώτημά του θα παραλαμβάνει όλες τις σχετικές απαντήσεις, από όλες τις εκδοχές). Το σύστημα πληροφόρησης μπορεί, σε αντίθεση με το σύστημα γνωμοληψίας, να είναι προσβάσιμο και από άλλα τερματικά που δεν είναι αφιερωμένα στο Δίκτυο (π.χ. από το σπίτι του πολίτη, μέσω Internet).

Στην Γ’ φάση

Τηλεδιάσκεψη Πολιτών (Υποδίκτυο ΚΛΕΙΣΘΕΝΗΣ)
Στην τρίτη φάση ανάπτυξης του Δικτύου, έχει σχεδιαστεί η δυνατότητα τηλεδιάσκεψης. Η λειτουργία αυτή επιτρέπει την οπτικοακουστική επικοινωνία πολιτών που θέλουν να συζητήσουν για κάποιο από τα προς ψήφιση θέματα. Το σύστημα τηλεδιάσκεψης είναι επίσης προσβάσιμο από μη αφιερωμένα στο Δίκτυο τερματικά. Η διαδικασία τηλεδιάσκεψης γίνεται κάτω από την διεύθυνση “ηλεκτρονικού προέδρου” και επιτρέπει αρχικά την σύγχρονη συνομιλία ομάδων 16 ατόμων ανά τερματικό, σύμφωνα πάντα με την αρχή της ισηγορίας. Οι ομάδες δημιουργούνται με την υποβολή αίτησης του πολίτη να συνομιλήσει για συγκεκριμένο θέμα από αυτά που έχουν τεθεί προς ψήφιση. Η τηλεδιάσκεψη είναι σημαντικό εργαλείο κοινωνικής ενεργοποίησης, δεδομένου ότι προσφέρει την δυνατότητα έκφρασης απόψεων μεταξύ των πολιτών σε πολύ μεγαλύτερες γεωγραφικές περιοχές από ότι τα γνωστά μας πολιτικά “πηγαδάκια”. Σε αντίθεση με την Β’ φάση, η Γ’ φάση προϋποθέτει την ύπαρξη των φάσεων Α’ και Β’ σε πλήρη λειτουργία.



4. ΒΑΣΙΚΗ ΔΟΜΗ ΤΟΥ ΔΙΚΤΥΟΥ

Τα βασικά στοιχεία του δικτύου ΠΕΡΙΚΛΗΣ είναι :
1. καλαίσθητα τερματικά περίπτερα γνωμοληψίας, που βρίσκονται τοποθετημένα σε δημόσιους χώρους (πλατείες, πάρκα, χώρους αναμονής κοινού, δημόσια κτίρια) και είναι προσβάσιμα όλο το 24ωρο. Τα περίπτερα στεγάζουν τα τερματικά γνωμοληψίας. Η πρόσβαση στα περίπτερα γίνεται με την ειδική, προσωπική, μη επώνυμη και μη μεταβιβάσιμη κάρτα (παρόμοια με τις κάρτες ΑΤΜ των τραπεζών) και με την χρήση του προσωπικού κλειδάριθμου του χρήστη.
2. το κέντρο ηλεκτρονικών υπολογιστών, που θα βρίσκεται αρχικά στα κατά τόπους Δημαρχεία και Κοινοτικά Γραφεία.

Στην πανελλήνια ανάπτυξη του δικτύου, αντίστοιχα κέντρα θα υπάρχουν:

• στους Δήμους
• στις Νομαρχίες
• στις Περιφέρειες
• στο Υπουργείο Εσωτερικών

Για λόγους ασφάλειας, το Δίκτυο γνωμοληψίας δεν θα είναι προσβάσιμο από άλλα τερματικά, παρά μόνον από αυτά που είναι αφιερωμένα στο Δίκτυο ΠΕΡΙΚΛΗΣ, είναι δηλαδή ένα δίκτυο κλειστό και απόλυτα ασφαλές.

5. ΚΟΣΤΟΣ ΑΝΑΠΤΥΞΗΣ ΤΟΥ ΔΙΚΤΥΟΥ ΠΕΡΙΚΛΗΣ

Σύμφωνα με τους αρχικούς υπολογισμούς του Ερευνητικού Εργαστήριου Επικοινωνίας & Πολυμέσων του ΕΜΠ, το κόστος ανάπτυξης του Δικτύου σε πανελλαδική κλίμακα είναι 3800 δρχ. ανά ψηφοφόρο. Αναγόμενο ανά περίπτερο, που εξυπηρετεί περίπου 1500 ψηφοφόρους, το κόστος ανάπτυξης είναι 5,7 εκατ. δρχ. ανά τερματικό. Συγκριτικά, έχει υπολογισθεί ότι το πάγιο κόστος ανάπτυξης του δικτύου Πανελλαδικά αντιστοιχεί με το κόστος διεξαγωγής Γενικών Εκλογών άπαξ. Σε αντίθεση όμως με την περίπτωση των εφάπαξ Γενικών Εκλογών, το Δίκτυο προσφέρει τις υπηρεσίες του καθημερινά και συνεχώς και, κατά συνέπεια, έχει άμεση απόσβεση και ανταποδοτικότητα. Το κόστος συντήρησης του Δικτύου προβλέπεται να είναι 50 δρχ. / μήνα / πολίτη.
Σύμφωνα με τις μέχρι τώρα εκτιμήσεις, η συνολική κάλυψη του Ελληνικού χώρου απαιτεί, σε πλήρη ανάπτυξη:
• 5,500 τερματικά περίπτερα.
• 650 κέντρα (σε Δήμους, Κοινότητες κλπ).

6. ΠΩΣ ΜΠΟΡΕΙΤΕ ΝΑ ΒΟΗΘΗΣΕΤΕ

Δεδομένου ότι το Δίκτυο ΠΕΡΙΚΛΗΣ είναι μια πρωτοβουλία πολιτών, η ανάπτυξή του και η επιτυχία του εξαρτώνται, σχεδόν αποκλειστικά, από την στήριξη του ευρύτερου σώματος των πολιτών. Η στήριξη αυτή μπορεί να υλοποιηθεί κυρίως με την αποδοχή και διάδοση της ιδέας του Δικτύου ΠΕΡΙΚΛΗΣ, δεδομένου ότι δεν υπάρχουν, προς το παρόν, πόροι για την προώθησή του μέσω των εμπορικών καναλιών επικοινωνίας. Η διάδοση από στόμα σε στόμα μπορεί να είναι εξ ίσου αποτελεσματική. Ο προβληματισμός και η συζήτηση με άλλους πολίτες πάνω στις αρχές και επιδιώξεις του Δικτύου θα βοηθήσει τους πολίτες να διαμορφώσουν άποψη, την οποία θα καταθέσουν όταν αρχίσει η πιλοτική εφαρμογή του. Η έκφραση αυτού του προβληματισμού μπορεί να εξασκήσει πίεση-ώθηση, κυρίως στις Δημοτικές ή / και Νομαρχιακές αρχές, για την υιοθέτηση και εγκατάσταση του Δικτύου ΠΕΡΙΚΛΗΣ στην περιοχή τους. Επιπλέον, η μαζική συμμετοχή των πολιτών στις εκδηλώσεις που προγραμματίζονται, θα βοηθήσει σημαντικά στην ανάδειξη αυτής της ιδέας. Η εξάσκηση της πρωτοβουλίας, βασικής αρχής της Δημοκρατίας, μπορεί ήδη να υλοποιηθεί από κάθε πολίτη στο επίπεδο διάδοσης του Δικτύου ΠΕΡΙΚΛΗΣ, όπως και κάθε άλλη ιδέα.

6. ΤΡΟΠΟΙ ΕΠΑΦΗΣ & ΕΠΙΚΟΙΝΩΝΙΑΣ

Στο ΕΜΠ: Εργαστήριο Επικοινωνίας & Πολυμέσων, Ηρώων Πολυτεχνείου 9, Αθήνα 157 80, Υπ’ όψη Δρ. Γεώργιου Καμπουράκη - Τηλ: 210 7722284, Email gcamb@cs.ece.ntua.gr. Στο Internet: www.Pericles.net.