της Ναβί Πιλάϊ*
Σύμφωνα με την τελευταία Εκθεση του ΟΗΕ για την Ανθρώπινη Ανάπτυξη, ο αριθμός των υποσιτιζομένων στον κόσμο αυξήθηκε από 850 εκατομμύρια το 1980 σε ένα δισεκατομμύριο στις μέρες μας. Τα στοιχεία αυτά είναι πραγματικά απογοητευτικά.
Παρά τις τεχνολογικές επαναστάσεις των τελευταίων τριάντα ετών, η αύξηση της φτώχειας, η έλλειψη τροφίμων, οι οικονομικές κρίσεις και οι ένοπλες συγκρούσεις εξακολουθούν να μαστίζουν πολλές περιοχές του κόσμου, και ιδιαίτερα αυτούς που ζουν στις 48 λιγότερο αναπτυγμένες χώρες του κόσμου.
Οταν κάποιος μιλάει για ανάπτυξη, χρησιμοποιεί τη γλώσσα των οικονομολόγων. Ας σκεφτούμε όμως για λίγο ποιοι πρέπει να είναι οι κύριοι στόχοι της οικονομικής ανάπτυξης.
Η ανάπτυξη πρέπει να σημαίνει πρόσβαση σε ευκαιρίες για μια καλύτερη ζωή. Σημαίνει ζωή με αξιοπρέπεια και ελευθερία, χωρίς φτώχεια και φόβο.
Η ανάπτυξη αποτελεί δικαίωμα. Εφτασε η στιγμή τα ανθρώπινα δικαιώματα και ο άνθρωπος να βρεθούν στην καρδιά της συζήτησης για την ανάπτυξη στις λιγότερο αναπτυγμένες χώρες.
Μια φορά κάθε δέκα χρόνια, εκπρόσωποι της διεθνούς κοινότητας συναντιούνται σε μια διάσκεψη με αντικείμενο τα ζωτικά θέματα που αντιμετωπίζουν οι λιγότερο αναπτυγμένες χώρες. Η τέταρτη διάσκεψη του ΟΗΕ για τις λιγότερο αναπτυγμένες χώρες, στην Κωνσταντινούπολη, πραγματοποιείται σε ένα τοπίο μεγάλης αναταραχής στη Μέση Ανατολή και τη Βόρεια Αφρική.
Δεν υπάρχει αμφιβολία ότι η στέρηση του δικαιώματος στην ανάπτυξη είναι μία από τις αιτίες που προκάλεσαν την αναταραχή. Ο κόσμος βγήκε στους δρόμους εξαιτίας της εκτεταμένης φτώχειας και των ανισοτήτων, της αυξανόμενης ανεργίας, της έλλειψης ευκαιριών και της χρόνιας στέρησης των οικονομικών, κοινωνικών, αστικών και πολιτικών δικαιωμάτων.
Οι άνθρωποι αυτοί δεν έχουν τη δυνατότητα να εκφράσουν τη δυσαρέσκειά τους, δεν κερδίζουν από τους φυσικούς πόρους των χωρών τους, ενώ δεν μπορούν να συμμετάσχουν ουσιαστικά στη διαδικασία λήψης αποφάσεων. Αυτά είναι ακριβώς τα ζητήματα που αντιμετώπισε η Διακήρυξη του ΟΗΕ για το Δικαίωμα στην Ανάπτυξη πριν από 25 χρόνια.
Το Δικαίωμα στην Ανάπτυξη ενσωματώνει τις αρχές της ισότητας, των μη-διακρίσεων, της συμμετοχής, της διαφάνειας, της υποχρέωσης λογοδοσίας και της διεθνούς συνεργασίας. Μερικές από τις βασικές διατάξεις της Διακήρυξης του ΟΗΕ είναι ξεκάθαρες: ο άνθρωπος πρέπει να βρίσκεται στο επίκεντρο της ανάπτυξης. Πρέπει επίσης να εξασφαλιστεί η ελεύθερη, ενεργή και ουσιαστική συμμετοχή για τη δίκαιη κατανομή των κερδών από την ανάπτυξη. Πρέπει, τέλος, να υπάρχει σεβασμός της κυριαρχίας επί των φυσικών πόρων.
Το μήνυμά μου προς τη Διάσκεψη για τις λιγότερο αναπτυγμένες χώρες είναι ξεκάθαρο: τα ανθρώπινα δικαιώματα και το δικαίωμα στην ανάπτυξη πρέπει να βρίσκονται στο κέντρο της αναπτυξιακής πολιτικής. Το δικαίωμα στην ανάπτυξη πρέπει να βρίσκεται στην καρδιά της παγκόσμιας συνεργασίας για ανάπτυξη και να καθοδηγεί την παγκόσμια στρατηγική για την αντιμετώπιση των νέων προκλήσεων.
Οι στρατηγικές ανάπτυξης που εστιάζουν μόνο στην οικονομική μεγέθυνση δημιουργούν περισσότερη φτώχεια, ανισότητα, υποσιτισμό, ανεργία, και περισσότερες απειλές, όπως η υποβάθμιση του περιβάλλοντος. Οι φτωχοί, οι μειονότητες, οι αυτόχθονες, οι μετανάστες, οι πρόσφυγες και τα άτομα με αναπηρία μένουν έτσι στο περιθώριο των κοινωνιών τους και της παγκόσμιας κοινότητας.
Η οικονομική μεγέθυνση μαζί με την προστασία του δικαιώματος στην ανάπτυξη θα συμβάλουν στην πραγμάτωση του οράματος του Χάρτη του ΟΗΕ για έναν κόσμο με μεγαλύτερη ελευθερία, έναν κόσμο που θα στηρίζεται στην ειρήνη, την ανάπτυξη και τα ανθρώπινα δικαιώματα.
Οι λιγότερο αναπτυγμένες χώρες περνούν από μια περίοδο δυσκολιών σε μια εποχή ελπίδας, καθώς θεωρείται ότι θα αποτελέσουν το επόμενο κύμα των οικονομιών της παγκοσμιοποίησης. Οι χώρες αυτές είναι συχνά ευλογημένες με πλούσια κοιτάσματα φυσικών πόρων και ανεκμετάλλευτο ανθρώπινο δυναμικό.
Η προσέγγιση της ανάπτυξης με βάση τα δικαιώματα θα εκθρέψει αυτή την ελπίδα. Μια προσέγγιση άρνησης και περιφρόνησης των ανθρώπινων δικαιωμάτων θα έχει ως μοναδικό αποτέλεσμα την απογοήτευση και την αστάθεια, που παρακολουθούμε σε τόσες χώρες τους τελευταίους μήνες.
* Ύπατη αρμοστής του ΟΗΕ για τα Ανθρώπινα Δικαιώματα
Πηγή: http://www.enet.gr/
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου