Βατερλό της Ε.Ε. στην Ουκρανία

Βατερλό της Ε.Ε. στην Ουκρανία

του Πέτρου Παπακωνσταντίνου

«Οι εσφαλμένοι χειρισμοί της Ευρωπαϊκής Ένωσης στο ουκρανικό πρόβλημα οδήγησαν στην επικίνδυνη κρίση στην Κριμαία». 

Δεν πρόκειται για τοποθέτηση του Βλαντιμίρ Πούτιν ή του Σεργκέι Λαβρόφ, όπως θα μπορούσε να υποθέσει κανείς, αλλά για δήλωση του πρώην καγκελάριου της Γερμανίας Γκέρχαρντ Σρέντερ στο περιοδικό Der Spiet .

Τη στιγμή που η ψυχροπολεμική αντιπαράθεση της Δύσης με τη Ρωσία έφτανε στο ζενίθ ενόψει του αμφιλεγόμενου δημοψηφίσματος της 16ης Μαρτίου για την απόσχιση της Κριμαίας, ο Σρέντερ είχε το θάρρος να επισημάνει το αυτονόητο: οι Ευρωπαίοι ηγέτες φέρουν μεγάλο μερίδιο ευθύνης για την ανησυχητική τροπή που πήραν πράγματα, καθώς έθεσαν στην Ουκρανία το εκβιαστικό δίλημμα να επιλέξει μεταξύ της Ευρώπης και της Ρωσίας, γεγονός που την οδήγησε σε κατάσταση εθνικού διχασμού.

Είχε προηγηθεί μια αποκάλυψη-βόμβα που ανατίναξε κάθε υπόλειμμα αξιοπιστίας της Ευρωπαϊκής Ένωσης στο ουκρανικό πρόβλημα. Διαδικτυακά μέσα ανέβασαν ηχητικό ντοκουμέντο -προφανώς προϊόν υποκλοπής των ρωσικών μυστικών υπηρεσιών- από τηλεφωνική επικοινωνία του Εσθονού υπουργού Εξωτερικών, Ούρμας Παέτ, με την υπεύθυνη Εξωτερικής Πολιτικής της EE, Κάθριν Άστον. 

Ο Εσθονός αξιωματούχος πραγματοποιούσε επίσκεψη στο Κίεβο στις 25 Φεβρουαρίου, στο αποκορύφωμα των αιματηρών συγκρούσεων μεταξύ  διαδηλωτών της τότε αντιπολίτευσης και των δυνάμεων ασφαλείας του Προέδρου Βίκτορ Γιανουκόβιτς.

Αυτόπτης μάρτυρας των ταραχών, ο Παέτ επισκέφθηκε νοσοκομεία μίλησε με γιατρούς και εκπροσώπους των Αρχών και κατέληξε στο συμπέρασμα-κόλαφο: «Υπάρχουν σαφείς ενδείξεις ότι οι ελεύθεροι σκοπευτές (που σκότωναν διαδηλωτές) δεν ελέγχονταν από τον Γιανουκόβιτς, αλλά από κάποιο κέντρο της αντιπολίτευσης»! Eπικαλούμενος τη γιατρό Όλγκα Μπογκομόλετ η οποία είχε περιθάλψει δεκάδες τραυματίες ο Εσθονός αξιωματούχος ανέφερε ότι άνθρωποι και των δύο πλευρών που σκοτώθηκαν από ελεύθερους σκοπευτές αστυνομικοί και διαδηλωτές, έφεραν παρόμοια τραύματα από σφαίρες ίδιου τύπου, πιθανότατα από τους ίδιους ελεύθερους σκοπευτές. Είναι θλιβερό ότι ο συνασπισμός της αντιπολίτευσης δεν θέλει να ερευνήσουμε τι ακριβώς συνέβη».

Με άλλα λόγια, ο Εσθονός υπουργός Εξωτερικών -εκ των υστέρων αναγνώρισε την αυθεντικότητα της κασέτας που κατέγραψε την επίμαχη τηλεφωνική του επικοινωνία- είπε στην Άστον αυτό που αν είχε τολμήσει να εικάσει ένας Έλληνας δημοσιογράφος στο αποκορύφωμα των επεισοδίων θα είχε παραδοθεί στο πυρ το εξώτερον ως οπαδός «θεωριών συνωμοσίας»: ότι δηλαδή η αιματοχυσία στο Κίεβο δεν ήταν αποτέλεσμα σκληρής καταστολής από την κυβέρνηση Γιανουκόβιτς, αλλά ψυχρά προμελετημένη προβοκάτσια με στόχο την πραξικοπηματική αλλαγή καθεστώτος.

Αν τα επιτελικά κέντρα αυτής της πολύ πραγματικής συνωμοσίας εξακολουθούν να μένουν στο σκοτάδι, ο εκτελεστικός τους βραχίονας είναι πασίγνωστος: πρόκειται για το διαβόητο Δεξιό Τομέα (Pravy Sektor), την υπερεθνικιστική, νεοφασιστική οργάνωση του Ντιμίτρι Γιάρος, η οποία καλούσε ανοιχτά τους οπαδούς της σε «ένοπλη εξέγερση» και «εθνικιστική επανάσταση», τη στιγμή που ο Γιανουκόβιτς και η κοινοβουλευτική αντιπολίτευση υπέγραφαν συμφωνία για κυβέρνηση εθνικής ενότητας.

Σιγή ιχθύος

Τι θα περίμενε ένας λογικός άνθρωπος μετά από αυτή την τεράστιας σημασίας αποκάλυψη; Το ελάχιστο που θα έπρεπε να πράξει η EE θα ήταν να ζητήσει άμεση διερεύνηση των καταγγελιών από επιτροπή του ΟΗΕ, την παραπομπή των υπευθύνων στο Διεθνές Ποινικό Δικαστήριο της Χάγης για εγκλήματα εναντίον της ανθρωπότητας και το σχηματισμό κυβέρνησης εθνικής συμφιλίωσης στο Κίεβο, με τη συμμετοχή των ρωσόφωνων και τον εξοστρακισμό των φιλοφασιστικών, πρακτόρικων και εγκληματικών στοιχείων. 

Ωστόσο, τίποτα από αυτά δεν έγινε. Ούτε καν μια δήλωση για τα μάτια του κόσμου δεν εκδόθηκε από τις Βρυξέλλες. Αντίθετα, ο επικεφαλής των φιλοναζί δολοφόνων Γιάρος διορίστηκε υποδιευθυντής του Κρατικού Συμβουλίου… «Ασφαλείας» και λίγο αργότερα ανακοίνωσε ότι θα κατέβει υποψήφιος στις προεδρικές εκλογές που έχουν προγραμματιστεί για το Μάιο!

Δεν είναι δύσκολο να ερμηνεύσει κανείς την εκκωφαντική σιωπή των Ευρωπαίων ηγετών: καθώς η δυναμική του ειρηνικού, αντιπολιτευτικού-φιλοευρωπαϊκού κινήματος στην πλατεία Ανεξαρτησίας του Κιέβου φαινόταν να ξεθυμένει μετά τα Χριστούγεννα, η μόνη επιλογή που έμεινε για την ανατροπή του Γιανουκόβιτς ήταν η προσφυγή στην ένοπλη βία. Ωστόσο, διαθέσιμοι για μια τέτοια αιματηρή εκστρατεία αποσταθεροποίησης υπήρχαν μόνο στη φασίζουσα Ακροδεξιά. Σαν έτοιμοι από καιρό, οι νεοφασίστες έπαιξαν πρόθυμα αυτό το ρόλο, με αποτέλεσμα να βγουν από αυτή τη σύγκρουση πολλαπλά ενισχυμένοι: είχαν κερδίσει το φωτοστέφανο των «ηρώων που τσάκισαν την αστυνομία του Γιανουκόβιτς» στα μάτια του πιο ριζοσπαστικού τμήματος της αντιπολίτευσης, ενώ ήταν εκείνοι που ήλεγχαν τους δρόμους και κατείχαν τα όπλα την επομένη της αλλαγής καθεστώτος. 

Χωρίς αυτούς, οι «τεχνοκράτες»-κλεπτοκράτες της κυβέρνησης Γιατσένιουκ δεν θα μπορούσαν να σταθούν ούτε είκοσι τέσσερις ώρες στα πόδια τους.

Αυτός είναι, λοιπόν, ο βασικός λόγος που η EE κατάπιε τη γλώσσα της αναφορικά με την αποκαλυπτική συνομιλία Παέτ – Άστον και συνεχίζει να ανέχεται τα φασιστοειδή του Κιέβου. 

Πρόκειται για ηθικό ξεπεσμό και πολιτική ταπείνωση, κάτι που συμβαίνει, μάλιστα, για δεύτερη φορά μέσα σε λίγες μέρες. Είχε προηγηθεί μια άλλη σημαντική επιτυχία των ρωσικών μυστικών υπηρεσιών, που βρήκε το δρόμο της προς το Διαδίκτυο: η υποκλοπή της τηλεφωνικής συνομιλίας της Αμερικανίδας υφυπουργού Εξωτερικών, Βικτόρια Νούλαντ, με τον πρεσβευτή της χώρας της στο Κίεβο, Τζέφρι Πάιατ. Στη διαβόητη εκείνη συνομιλία, όταν ο Πάιατ ενημερώνει την προϊσταμένη του ότι η EE προτιμά για ηγέτη της Ουκρανίας το φιλογερμανό Βιτάλι Κλίτσκο, η Νούλαντ αναφωνεί «fuck the EU» και καθιστά σαφές ότι ο άνθρωπος της Ουάσιγκτον στο Κίεβο είναι ο υπαρχηγός της Τιμοσένκο, Αρσένι Γιατσένιουκ.

Παρά την εξευτελιστική αντιμετώπιση από την Ουάσιγκτον, οι Ευρωπαίοι ηγέτες αντέδρασαν με ευαισθησία πολιτικών παχύδερμων, μένοντας για άλλη μια φορά στην ουρά των Ηνωμένων Πολιτειών, σε μια κρίση που μαίνεται στην καρδιά της Ευρώπης. Ο άνθρωπος των Αμερικανών, ο Γιατσένιουκ, έγινε όντως πρωθυπουργός μετά την ανατροπή του Γιανουκόβιτς, σε μια κυβέρνηση συνεργασίας του κόμματος της Τιμοσένκο, των νεοφασιστών του «Σβόμποντα» και των ολιγαρχών, ενώ το φιλογερμανικό κόμμα του Κλίτσκο έμεινε εκτός νυμφώνος.

Ακόμη χειρότερα, οι Ευρωπαίοι θα κληθούν να πληρώσουν το μεγαλύτερο μέρος της οικονομικής βοήθειας για τη στήριξη της ουκρανικής οικονομίας που βρίσκεται στα Τάρταρα: το κατά κεφαλήν ΑΕΠ δεν είναι ούτε το μισό του αντίστοιχου του 1991, δηλαδή μετά τη διάλυση της ΕΣΣΔ, ενώ η χώρα βρίσκεται μόλις ένα βήμα πριν από τη χρεοκοπία και χρειάζεται τουλάχιστον 35 δις δολάρια για να διασωθεί. 

Μια EE που ήδη αντιμετωπίζει μεγάλα προβλήματα για τη χορήγηση δανειακής βοήθειας στα πιο αδύναμα μέλη της, όπως η Ελλάδα, θα κληθεί να βάλει βαθιά το χέρι στην τσέπη για μια Ουκρανία η οποία, αν δεν διχοτομηθεί -πράγμα που ουδόλως αποκλείεται-, θα βρεθεί υπό τον έλεγχο των ΗΠΑ και του NATO, με την EE απλώς να πληρώνει το λογαριασμό.

Πλήγμα

Τα πράγματα γίνονται ακόμη χειρότερα για τις δύο από τις τρεις ισχυρότερες δυνάμεις της EE, τη Γερμανία και τη Βρετανία. Οι Αμερικανοί πιέζουν την EE να επιβάλει σκληρές οικονομικές κυρώσεις στη Ρωσία, καθώς οι ίδιοι δεν έχουν να χάσουν πολλά πράγματα, λόγω των ασήμαντων οικονομικών σχέσεών τους με τη μεγάλη ευρασιατική δύναμη. Για τους Ευρωπαίους όμως τα πράγματα είναι εντελώς διαφορετικά

Οι Γερμανοί έχουν να χάσουν πάρα πολλά τόσο στο οικονομικό όσο και στο πολιτικά πεδίο αν ανατιναχθεί η στενή ενεργειακή τους σχέση με τη Ρωσία -ο Γκέρχαρντ Σρέντερ εξακολουθεί να είναι πρόεδρος στο ρωσογερμανικό κονσόρτσιουμ του αγωγού Nord Stream, που μεταφέρει φυσικό αέριο απευθείας από τη Ρωσία στη Γερμανία-, ενώ το City του Λονδίνου θα υποστεί μεγάλο πλήγμα αν στερηθεί τα δολάρια των Ρώσων ολιγαρχών. 

Τίποτα δεν δείχνε ωστόσο, για την ώρα ότι οι Ευρωπαίοι ηγέτες έχουν το σθένος να κρατήσουν μια πιο ανεξάρτητη γραμμή, να υπερασπιστούν τα συμφέροντά τους και να αποτρέψουν την ανεξέλεγκτη κλιμάκωση μιας ήδη πολύ επικίνδυνης διεθνούς κρίσης. 

Πηγή: «Επίκαιρα»