Καλώς ήλθατε στον πανοπτικό κόσμο της τεχνολογίας

του Πέτρου Κατσάκου

«Αν υπάρχει κάτι που δεν θέλεις να το μάθει όλος ο κόσμος, καλύτερα να μην ξεκινήσεις καθόλου αυτή την περιπέτεια που ονομάζεται Διαδίκτυο», δήλωνε με απόλυτη κυνικότητα το 2009 ο Έρικ Σμιτ της Google. Αγαπητοί χρήστες της τεχνολογίας, καλώς ήλθατε στο μέλλον. Σιγουρευτείτε μόνο ότι δεν έχετε τίποτα να κρύψετε. Ο Μεγάλος Αδελφός των επικοινωνιών είναι εδώ. Σας διαβάζει και σας ακούει. 

Μια παλιά γελοιογραφία του New Yorker έδειχνε δύο σκυλιά να κοιτάζουν έναν υπολογιστή και να λέει το ένα στο άλλο: «Στο Διαδίκτυο κανείς δεν ξέρει ότι είσαι σκυλί». Ήταν η αυγή της dot.com εποχής, τότε που η online ζωή έμοιαζε τόσο γοητευτικά ανώνυμη, τόσο προκλητικά ασφαλής. Πλέον κάποια άγρυπνα μάτια και κάποια τεντωμένα αυτιά ξέρουν πως δεν είσαι σκυλί.

«Αν ήθελα να δω τα email σας ή το τηλέφωνο της συζύγου σας, το μόνο που έχω να κάνω είναι να χρησιμοποιήσω τις παρακολουθήσεις. Μπορώ να αποκτήσω ‘εισιτήριο’ για τα μηνύματα ηλεκτρονικού ταχυδρομείου, τους κωδικούς πρόσβασης, τα αρχεία τηλεφώνου, τις πιστωτικές κάρτες», αποκάλυψε πριν από λίγες ημέρες ο Έντουαρντ Σνόουντεν, προκαλώντας παγκόσμια αναστάτωση.

Ο πρώην μυστικός πράκτορας της CIA δεν έκανε τίποτε άλλο από το να μας εξηγήσει πως το ηλεκτρονικό μήνυμα που στέλνει ένας χρήστης του Ίντερνετ από το Παγκράτι σε μία φίλη του στην Καισαριανή, πριν φτάσει στην Καισαριανή, έχει διασχίσει με ταχύτητα φωτός δύο φορές τον Ατλαντικό. Το μήνυμά του μάλιστα κατά τη διάρκεια αυτού του υπερατλαντικού ταξιδιού έχει προλάβει να αποθηκευθεί σε μία φορητή μνήμη, σε μέγεθος μικρού δακτύλου του χεριού, που έχει χωρητικότητα 1 τεραμπάιτ (τρισεκατομμυρίου ψηφιολέξεων).

Χτίζουν το σπίτι του Big Brother

Αυτή την ώρα προχωρούν με πυρετώδεις ρυθμούς οι εργασίες κατασκευής της ψηφιακής αποθήκης του Μεγάλου Αδερφού σε μια κωμόπολη της Γιούτα των Ηνωμένων Πολιτειών. Στο μικρό και άσημο Μπλάφντειλ των επτά χιλιάδων κατοίκων, η Υπηρεσία Εθνικής Ασφάλειας των ΗΠΑ (NSA) ετοιμάζει ένα οχυρωμένο συγκρότημα κτηρίων, που, όταν παραδοθεί μαζί με τον εξοπλισμό του τον Σεπτέμβρη του 2013, θα έχει ξεπεράσει σε κόστος τα 2 δισεκατομμύρια δολάρια. Σκοπός του είναι να παρεμβάλλεται, να αποκρυπτογραφεί, να αναλύει και να καταχωρεί μεγάλο μέρος των παγκόσμιων τηλεπικοινωνιών και επικοινωνιών διαδικτύου, καθώς αυτές πραγματοποιούνται μέσω υπόγειων και υποθαλάσσιων καλωδίων, δορυφορικών και επίγειων ασύρματων μεταδόσεων.

Μέσα από τους υπολογιστές και τους δρομολογητές του θα ρέουν τα πλήρη περιεχόμενα των μηνυμάτων ηλεκτρονικού ταχυδρομείου, οι συνομιλίες με σταθερά και κινητά τηλέφωνα, οι αναζητήσεις μέσω Google, τα ηλεκτρονικά ίχνη από δεδομένα που αφήνει καθένας πίσω του μέσω συναλλαγών και όλα αυτά θα καταλήγουν στις απύθμενης χωρητικότητας βάσεις δεδομένων του υπολογιστικού κέντρου. Ένα χρόνο πριν από τις αποκαλύψεις του Έντουαρντ Σνόουντεν, ένα άλλο «βαθύ λαρύγγι» των αμερικανικών μυστικών υπηρεσιών είχε παραδεχτεί δημοσίως πως η εγκατάσταση αποθήκευσης δεδομένων, που κατασκευάζει η NSA στο Μπλάφντεϊλ της Γιούτα, «έχει τη δυνατότητα να κρατάει αποθηκευμένες επί 100 χρόνια όλες τις ηλεκτρονικές επικοινωνίες που έχουν γίνει στον κόσμο».

Λίγες ημέρες μετά την αποκάλυψη του σκανδάλου Πετρέους, ο πρώην τεχνικός διευθυντής της NSA, Ουίλιαμ Μπίνι, είχε εξηγήσει πως «αν οποιοσδήποτε και για οποιονδήποτε λόγο γίνει στόχος της κυβέρνησης, το FBI ή οποιαδήποτε κυβερνητική υπηρεσία μπορεί να πάει στη μεγάλη ομοσπονδιακή τράπεζα δεδομένων και να πάρει όλα τα δεδομένα για το πρόσωπο αυτό και να τα αναλύσει». Σύμφωνα πάντα με τον Μπίνι, οι Αρχές είναι σε θέση να εντοπίσουν οτιδήποτε υπήρξε στο ηλεκτρονικό ταχυδρομείο κάθε πολίτη τουλάχιστον τα δέκα τελευταία χρόνια. Και τούτο διότι ο Μεγάλος Αδελφός έχει αποκτήσει πρόσβαση σε όλα τα email με το Terrorist Surveillance Program, το πρόγραμμα παρακολουθήσεων και υποκλοπών που τέθηκε σε εφαρμογή μετά τις επιθέσεις της 11ης Σεπτεμβρίου 2001 από τον τότε πρόεδρο Τζορτζ Μπους.

Από το Έσελον στον Αστρικό Άνεμο και το Prism

Το αόρατο μάτι και αυτί του Έσελον υπάρχει και παρακολουθεί τα πάντα και τους πάντες! Το Έσελον είναι παγκόσμιο σύστημα δορυφορικής παρακολούθησης αμερικανοκεντρικής έμπνευσης σε άμεση συνεργασία με Αγγλία, Καναδά, Αυστραλία και Νέα Ζηλανδία. Ο «παγκόσμιος κοριός» αποτελείται από 52 δορυφόρους και 25 επίγειες τεράστιες βάσεις. Επίσης συνεργάζεται με δεκάδες άλλους δορυφόρους και εκατοντάδες σταθμούς βάσης. Βασικός διαχειριστής του συστήματος είναι η Εθνική Υπηρεσία Ασφαλείας των NSA.

Σύμφωνα με τον Κώστα Ανέστο, που έχει εργαστεί σε ειδικές υπηρεσίες του ΟΤΕ «τέτοιες βάσεις, σταθμοί υπάρχουν στις αγγλικές βάσεις, στην Κύπρο και στο όρος Τρόοδος. Λέγεται ότι και στην Ελλάδα υπάρχει κάτοπτρο στα ορεινά της Αταλάντης». Οι ΗΠΑ μέσω του δόγματος: Ακούω, βλέπω, γνωρίζω, πράττω, παρεμβαίνουν παντού, πολιτικά, βιομηχανικά, πολιτιστικά, καταναλωτικά κ.λπ. Το σύστημα λειτουργεί με λέξεις – κλειδιά και όχι μόνο. «Το Έσελον παρομοιάζεται με γιγαντιαία ηλεκτρική σκούπα στον ουρανό που ρουφάει τα πάντα! Σταθερά, κινητά, Internet, fax, telex, SMS, δορυφορικές μεταδόσεις και γενικά οτιδήποτε χρησιμοποιεί ρεύμα ή παράγει ηλεκτρομαγνητικά κύματα και είναι ανοιχτό στην παρακολούθηση. Το σύστημα είναι πλήρως αυτοματοποιημένο. Είναι εφοδιασμένο με συστήματα φωνητικής αναγνώρισης, αυτόματους μεταφραστές που μεταφράζουν στα αγγλικά όλες τις γλώσσες του κόσμου. Το συγκεκριμένο σύστημα έχει την ονομασία ‘Voice Grid Nation’. Χρησιμοποιεί προχωρημένους αλγόριθμους για να μπορέσει να ‘ταιριάζει’ στοιχεία της ταυτότητας των πολιτών με τις φωνές τους. Μέσα σε πέντε δευτερόλεπτα, το συγκεκριμένο σύστημα μπορεί να σαρώσει έως και 10.000 φωνές, ενώ χρειάζεται μόλις 3 δευτερόλεπτα για ανάλυση και ταυτοποίηση της συνομιλίας. Ειδικά προγράμματα τεχνητής νοημοσύνης αξιολογούν και ταξινομούν δύο εκατομμύρια συνδιαλέξεις το λεπτό και τα θέτουν στη διάθεση της NSA» εξηγεί ο Κώστας Ανέστος.

Τα τελευταία χρόνια οι ακτιβιστές του διαδικτύου έχουν καθιερώσει την 21η Οκτωβρίου ως «Παγκόσμια Ημέρα Παρεμβολών». Έτσι εκείνη την ημέρα οι ακτιβιστές αντάλλασσαν μηνύματα με λέξεις – κλειδιά, π.χ. Ομπάμα, ΗΠΑ, ΝΑΤΟ, NASA, Mοσάντ, βομβιστής, αντίσταση, επίθεση, όπλο, πιστόλι, καλάσνικοφ, Στέιτ Ντιπάρμεντ κ.λπ. σε μια προσπάθεια να «τρελάνουν» το σύστημα παρακολούθησης βομβαρδίζοντάς το με εκατομμύρια μηνύματα εμπλουτισμένα με ύποπτες λέξεις. Η δράση αυτή, όμως, δεν πτοεί καθόλου τον Μεγάλο Αδελφό που «τεντώνει» ακόμη περισσότερο τα αδιάκριτα αυτιά του. Επικαλούμενες απόρρητα έγγραφα, αμερικανικές εφημερίδες αναφέρονται στο πρόγραμμα PRISM, μέσω του οποίου τόσο η NSA όσο και το FBI έχουν πρόσβαση στους κεντρικούς servers εννέα εταιρειών του χώρου του Ίντερνετ στις ΗΠΑ, δυνατότητα που τους επιτρέπει να παρακολουθούν συνομιλίες μέσω ήχου και βίντεο, φωτογραφίες, e-mails, έγγραφα και αρχεία συνδέσεων. 

Μέσω του PRISM παρέχεται στην υπηρεσία η δυνατότητα παρακολούθησης τηλεπικοινωνιών χωρίς πρώτα να απαιτείται ένταλμα και σχετικό αίτημα προς την εκάστοτε εταιρεία.

Όπως αναφέρει η Washington Post, στις εταιρείες που κατονομάζονται στα απόρρητα έγγραφα συμπεριλαμβάνονται η Microsoft, η Yahoo, η Google, η Facebook, η PalTalk, η AOL, το Skype, το YouTube και η Apple. Μεταξύ 2007-2011 οι ιστότοποι των εταιρειών άρχισαν να εντάσσονται σε ένα απόρρητο πρόγραμμα της Εθνικής Υπηρεσίας Ασφαλείας (NSA), οι αναλυτές της οποίας μπορούσαν να παρακολουθούν πλέον σε πραγματικό χρόνο τα μηνύματα ηλεκτρονικού ταχυδρομείου που στέλνονταν από τους παρόχους Hotmail και Gmail, καθώς και όλες τις συνομιλίες, φωτογραφίες και βίντεο που ανταλλάσσονταν ή αναρτούνταν στους ιστοτόπους αυτούς. Η αποκάλυψη έσπειρε την ανησυχία σε εκατομμύρια χρήστες του διαδικτύου και των social media, καθώς συνειδητοποίησαν πως η γοητεία της ανωνυμίας του Ίντερνετ ήταν απλά ένας ηλεκτρονικός μύθος.

Ο επικεφαλής των αμερικανικών μυστικών υπηρεσιών Τζέιμς Κλάπερ υπερασπίστηκε την ύπαρξη αυτού του συστήματος ενώ η κυβέρνηση του Ομπάμα διευκρίνισε ότι στόχος των παρακολουθήσεων είναι οι μη Αμερικανοί πολίτες που ζουν εκτός των ΗΠΑ.

Ο Ομπάμα στον δρόμο που χάραξε ο Μπους

Η αποκάλυψη του συγκεκριμένου προγράμματος έφερε στο φως της δημοσιότητας ένα πολυδαίδαλο σχέδιο που δεν είναι τίποτε άλλο από την συνέχεια του προγράμματος παρακολούθησης άνευ εντάλματος, που είχε καθιερώσει το 2007 η κυβέρνηση Μπους, Σύμφωνα με έκθεση του Αμερικανικού Πενταγώνου εκείνης της χρονιάς, οι αρχές υπολόγιζαν πως θα χρειασθούν μέχρι το 2015 ένα τρισεκατομμύριο τεραμπάιτ μνήμης για να αποθηκεύονται τα προϊόντα των ηλεκτρονικών υποκλοπών.

Ο Κώστας Ανέστος υπολογίζει ότι «η διακινούμενη πληροφορία στο Διαδίκτυο θα πλησιάζει το 2015 το ένα δισεκατομμύριο τεραμπάιτ ετησίως». Το περιοδικό Wired είχε παλαιότερα αποκαλύψει πως το 2008 το αμερικανικό Κογκρέσο ενέκρινε ένα καινούργιο πρόγραμμα ασφαλείας. Το πρόγραμμα με τον κωδικό «Αστρικός Άνεμος» (Stellar Wind) και σύμφωνα με τις μαρτυρίες του Ουίλιαμ Μπίνι ο «Αστρικός Άνεμος» ξεκίνησε με την παρακολούθηση 320 εκατομμυρίων κλήσεων την ημέρα. Όταν ένα όνομα ανθρώπου μπει στο «σύστημα», όλες οι τηλεφωνικές κλήσεις και οι άλλες επικοινωνίες από και προς αυτό το άτομο ανακατευθύνονται αυτόματα στα καταγραφικά της NSA. Όπως εκτιμά το πρώην στέλεχος της NSA, από το 2011 έως σήμερα η Υπηρεσία Εθνικής Ασφάλειας των ΗΠΑ πρέπει να έχει κάνει 15 έως 20 τρισεκατομμύρια υποκλοπές. 

Οι καταχωρίσεις αυτές προορίζονται για τη νέα γιγάντια αποθήκη του Μπλάφντεϊλ με στόχο να «παίρνουν» δεδομένα και εκ των υστέρων.

«Όταν κάποιο άτομο κινήσει το ενδιαφέρον, η υπηρεσία μπορεί να βρει κάθε καταχωρισμένη πληροφορία για το ποιος είναι, τι έκανε, με ποιους μιλούσε, με λεπτομέρειες, για όλο το προηγούμενο διάστημα» σημειώνει ο Κώστας Ανέστος σε ένα αποκαλυπτικό άρθρο που είχε δημοσιεύσει πριν λίγους μήνες στην “Αυγή” της Κυριακής. Τα δεδομένα που θα καταχωρίζονται στο Μπλάφντεϊλ δεν περιορίζονται στα δισεκατομμύρια των δημόσιων ιστοσελίδων. Η NSA ενδιαφέρεται περισσότερο για τον αποκαλούμενο «αόρατο» ή «βαθύ» ιστό πληροφοριών (deepnet), δηλαδή τα προστατευόμενα από κωδικό δεδομένα, τις επικοινωνίες μεταξύ ξένων κυβερνήσεων, τις ανταλλαγές αρχείων από σημείο σε σημείο (point to point) και μέσω εθελοντικών δικτύων διακομιστών (τύπου Tor).

«Η NSA έχει δημιουργήσει μια υποδομή που της επιτρέπει να παρακολουθεί σχεδόν τα πάντα. Με αυτή την ικανότητα, η συντριπτική πλειονότητα των ανθρώπινων επικοινωνιών αυτόματα είναι υπό στόχευση» παραδέχθηκε πρόσφατα ο πρώην πράκτορας της CIA αποκαλύπτοντας την ωμή πραγματικότητα. Δεν διείσδυσε ο Μεγάλος Αδελφός στο Διαδίκτυο. Στην πραγματικότητα, το Διαδίκτυο είναι ο Μεγάλος Αδελφός. Τα «βαθιά λαρύγγια» των αμερικανικών μυστικών υπηρεσιών δεν κάνουν τίποτε άλλο από το να μας εξηγούν με τον πλέον κυνικό τρόπο πως έχουν πρόσβαση σε κάθε κλικ, σε κάθε κείμενο, σε κάθε ηλεκτρονική επιστολή των πολιτών αυτού του παγκόσμιου ηλεκτρονικού κράτους. Η προστασία της ιδιωτικότητας από τους παρόχους υπηρεσιών και τα δίκτυα των social media είναι απλά ένα ανέκδοτο με το οποίο γελούν πίσω από κάποια οθόνη οι υπάλληλοι και οι πράκτορες της NSA. Στο κράτος του Μεγάλου Αδελφού, κάθε τεχνολογική καινοτομία, από το Google Glass ως τα αυτοκίνητα χωρίς οδηγό, κάνει λίγο ευκολότερο τον εντοπισμό κάθε κίνησής μας. Ακόμη και οι ισχυροί δεν μπορούν να κρυφτούν, όπως απέδειξε πριν από λίγους μήνες η ιστορία του Ντέιβιντ Πετρέους.

Κώστας Ανέστος: Το “βαλιτσάκι”

«Η επικοινωνία με τηλέφωνα σταθερά, κινητά, Ιnternet, fax, μηνύματα κ.λπ. δεν έχει καμία ασφάλεια. Το ιδιωτικό απόρρητο έχει προ πολλού τιναχθεί στον αέρα. Οτιδήποτε χρησιμοποιεί ρεύμα ή παράγει ηλεκτρομαγνητικά κύματα είναι ανοιχτό στην παρακολούθηση. Ό,τι κολυμπάει στον αέρα από ηλεκτρομαγνητικά κύματα ψαρεύεται από μικρούς ψαράδες (πράκτορες – ντετέκτιβ) ή μεγάλες τράτες τύπου NSA. Λέγονται πολλά για την κρυπτογραφία (είναι γνωστά τα ‘πορτοκαλί” κυβερνητικά τηλέφωνα). Χωρίς να θίγουμε την επιστήμη της κρυπτογραφίας, πρέπει να ξέρουμε τον βασικό κανόνα που λέει πως ό,τι κλειδώνει ξεκλειδώνει» λέει ο πρώην τεχνικός του ΟΤΕ και μας ξεναγεί στον κόσμο των ελληνικών «παρακολουθήσεων» παρουσιάζοντας το περίφημο «βαλιτσάκι» της ΕΥΠ:

Το «βαλιτσάκι» ή GSM-XP, όπως είναι η χαρακτηριστική ονομασία του κινητού υπερκοριού, ανήκει στην κατηγορία συσκευών παρακολούθησης υψηλής τεχνολογίας, καθώς όχι μόνο μπορεί να κάνει υποκλοπές σε σταθερά, κινητά ή γραπτά μηνύματα, αλλά, το κυριότερο, έχει τη δυνατότητα γεωγραφικού εντοπισμού του τηλεφώνου – στόχου με τη χρήση δορυφορικών συστημάτων. 

Ο υπερσύγχρονος κοριός μπορεί να πραγματοποιεί όλες αυτές τις λειτουργίες χωρίς να απαιτείται η συνεργασία της εταιρείας κινητής τηλεφωνίας. Αυτή η αυτονομία του το καθιστά εξαιρετικά πολύτιμο εργαλείο στα χέρια των κατόχων του. Διαθέτει λογισμικό τελευταίας γενιάς, που παρέχει μεταξύ άλλων τη δυνατότητα μεταφοράς αρχείων σε υπολογιστή από απόσταση. Το «βαλιτσάκι» έχει τη δυνατότητα να εντοπίζει με ακρίβεια χιλιοστού τα κινητά με ενσωματωμένο GPS χωρίς τη συνεργασία της εταιρείας κινητής τηλεφωνίας.

Ο εντοπισμός των κινητών που δεν έχουν GPS γίνεται μέσω των εταιρειών κινητής τηλεφωνίας (σε ορισμένες περιπτώσεις σε συνεργασία με την εταιρεία). Η συνέχεια είναι απλή: ο χειριστής με το βαλιτσάκι πλησιάζει τον στόχο (τώρα μιλούν για δυνατότητα και άνω των 500 μέτρων) και αρχίζει την υποκλοπή με το «βαλιτσάκι» να λειτουργεί ως «ψευδοκεραία» του δικτύου κινητής τηλεφωνίας.

Το πρώτο «βαλιτσάκι» ήρθε στην κατοχή της ΕΥΠ στην περίοδο των Ολυμπιακών Αγώνων. Τώρα οι μυστικές υπηρεσίες έχουν προμηθευτεί αρκετά και φυσικά πιο εξελιγμένα. 

Το ανησυχητικό είναι ότι αυτή τη στιγμή κυκλοφορούν τουλάχιστον «επτά βαλιτσάκια» που έχουν στην κατοχή τους μεγάλα ονόματα του επιχειρηματικού κόσμου που διαπλέκονται με το πολιτικό σύστημα της χώρας.

Πηγή:  avgi.gr/article/513168/kalos-ilthate-ston-panoptiko