“Παρασκευή της αποφασιστικότητας” στην Πλατεία Ταχρίρ

της  Α. Αλαβάνου

Την Παρασκευή 8/7, οι πόλεις της Αιγύπτου είδαν τις μεγαλύτερες διαδηλώσεις από τον Ιανουάριο/Φεβρουάριο, από εκείνες τις 18 ημέρες εξέγερσης του αιγυπτιακού λαού που οδήγησαν στην πτώση του Χ. Μουμπάρακ. 

Οι κινητοποιήσεις θα μπορούσαν να χαρακτηριστούν ως μάχη για τη δημοκρατία και την αποχουντοποίηση. 

Το σύνθημα “Πραγματική κάθαρση, πραγματικές δίκες, πραγματική κυβέρνηση” φανερώνει την αυξανόμενη εναντίωση στο Ανώτατο Συμβούλιο των Ενόπλων Δυνάμεων που κυβερνά τη χώρα από τις 11/2 και την αύξουσα απώλεια της όποιας νομιμοποίησής του. Στις διαμαρτυρίες περιλαμβάνεται παραμονή νυχθημερόν στις πλατείες μέχρι να ικανοποιηθούν τα λαϊκά αιτήματα.

Στις διαμαρτυρίες έλαβαν μέρος απεργοί εργάτες από πολλές σημαντικές βιομηχανικές , όπως από τον οργανισμό της Διώρυγας του Σουέζ και τα κλωστοϋφαντουργεία της Μαχάλα. Οι εργάτες του Σουέζ βρίσκονται σε απεργία επί τρεις εβδομάδες , ζητώντας αυξήσεις μισθών κατά 40%, 7% ετήσια αύξηση, καθώς και ικανοποιητική ασφάλιση υγείας. Ζητούν επίσης την απελευθέρωση πέντε συναδέλφων τους που αντιμετωπίζουν δίκες σε στρατοδικεία για τη συμμετοχή τους σε διαδηλώσεις.
 

Η λαϊκή οργή ξεχείλισε λόγω της πολιτικής της στρατιωτικής κυβέρνησης που αναβάλλει συνεχώς την τιμωρία των αξιωματούχων του καθεστώτος Μουμπάρακ και των αστυνομικών που ενέχονται σε δολοφονίες και τραυματισμούς πολιτών, ενώ διατηρεί τα διατάγματα έκτακτης ανάγκης και έχει απαγορεύσει τις απεργίες επί ποινή τεραστίων προστίμων και φυλάκισης, με δίκες σε στρατοδικεία στα οποία παραπέμπονται από 7-10.000 άνθρωποι, σύμφωνα με εκτιμήσεις.
Μέχρι στιγμής μόνο ένας αστυνομικός έχει καταδικαστεί για επιθέσεις σε ειρηνικούς διαδηλωτές επί Μουμπάρακ. Ο αστυνομικός καταδικάστηκε ερήμην και η ποινή του δεν μπορεί να εφαρμοστεί. Η απελευθέρωση με εγγύηση αστυνομικών που δολοφόνησαν 17 διαδηλωτές στο Σουέζ προκάλεσε μεγάλες διαμαρτυρίες και ο κόσμος επιχείρησε να εφορμήσει στο αρχηγείο της αστυνομίας. Σημειώνεται ότι με βάση επίσημα στοιχεία στις εναντίον του καθεστώτος Μουμπάρακ διαδηλώσεις δολοφονήθηκαν 850 διαδηλωτές και τραυματίστηκαν 6.000.
 

Αιγυπτιακές εφημερίδες επισημαίνουν την προσπάθεια εξαγοράς των οικογενειών των θυμάτων με σημαντικά ποσά ώστε να αλλάξουν τις καταθέσεις και να εκπέσουν οι κατηγορίες. Στις προσπάθειες έχουν αναμειχθεί στρατιωτικοί καθώς και ιερείς της αίρεσης των Σαλαφιστών. Μάλιστα ένας εξ αυτών, διαπρεπής διανοούμενος και εκπρόσωπος της αίρεσης, δήλωσε σε ιδιωτικό τηλεοπτικό δίκτυο ότι ο θρησκευτικός νόμος επιτρέπει να λάβουν οι οικογένειες ποσό ίσο με 100 καμήλες (500.000 αιγυπτιακές λίρες), ευνοώντας την πρακτική του “ματωμένου χρήματος”.

Η εξέλιξη του λαϊκο-δημοκρατικού κινήματος 

 
Από την μετά το δημοψήφισμα περίοδο (Μάρτιος /Απρίλιος), ο αιγυπτιακός λαός διεκδικούσε με μαζικές κινητοποιήσεις και απεργίες να προχωρήσει η δημοκρατική αλλαγή στη χώρα. Χιλιάδες νέοι διαδήλωναν και καταλάμβαναν πανεπιστήμια, οι αγρότες του νότου ξεσηκώθηκαν και οργανώθηκαν ενάντια στις καταπιεστικές μεθόδους του στρατιωτικού συμβουλίου, ταυτόχρονα εμφανίστηκαν ενδείξεις εσωτερικής διαφωνίας στις ένοπλες δυνάμεις, στις οποίες τέθηκε ξανά το ζήτημα “με ποιον θα πάνε”. Αυτό έγινε πιο καθαρό στις 8 Απριλίου, κατά τη διάρκεια μια μεγάλης διαμαρτυρίας που αποκλήθηκε “Ημέρα της Κάθαρσης” και στρεφόταν κατά της απαγόρευσης των απεργιών και των διαμαρτυριών, καθώς και της ατιμωρησίας του Μουμπάρακ και των ανθρώπων του. Αγνοώντας την απαγόρευση, φοιτητές έκαναν πορείες από την Γκίζα και ενώθηκαν με συνδικάτα και οργανώσεις γυναικών της Μουσουλμανικής Αδελφότητας στην πλατεία Ταχρίρ. Στο κέντρο της διαδήλωσης, προστατευόμενοι από το πλήθος, ήταν 20-30 νεαροί αξιωματικοί του στρατού ένστολοι. Διάβασαν μια διακήρυξη που ζητούσε την άρση των διαταγμάτων έκτακτης ανάγκης και καλούσε το στρατό να πάρει σαφή θέση υπέρ του λαού. Επέκρινε τη διαφθορά στο στρατό και ζητούσε την απομάκρυνση των φίλων του Μουμπάρακ και ιδίως του Ταντάουι. Εκείνη τη νύχτα οι δυνάμεις ασφαλείας δολοφόνησαν με σφαίρες δύο πολίτες, μεταξύ τους μια νεαρή κοπέλα. Οι νεαροί αξιωματικοί καταδιώχθηκαν, συλλήφθηκαν και εξαφανίστηκαν. Η καταστολή ενίσχυσε τη δύναμη και την εμπιστοσύνη προς τις οργανώσεις που είχαν πρωταγωνιστήσει στην αιγυπτιακή δημοκρατική εξέγερση και έδωσε το έναυσμα για τη σύγκλιση πολλών δυνάμεων στο στόχο του εκδημοκρατισμού. 

Η πίεση έγινε αισθητή στις ελίτ. Ο Εσάμ Σαράφ , νέος πρωθυπουργός απείλησε να παραιτηθεί, οι δύο προεδρικοί υποψήφιοι Αμρ Μούσα και Μ. Μπαραντέι επέκριναν τους κυβερνώντες στρατιωτικούς και ζήτησαν άμεσες αλλαγές. Η πίεση είχε αποτέλεσμα. Οι  στρατιωτικοί απελευθέρωσαν τους κρατουμένους χωρίς να τους απευθύνουν κατηγορίες.

Ο σχηματισμός του Αιγυπτιακού Εθνικού Κογκρέσου για την Υπεράσπιση της Επανάστασης ήταν ένα πρώτο αποτέλεσμα της σύγκλισης διαφόρων δυνάμεων με άξονα την προώθηση της δημοκρατίας. Περιέλαβε αρχικά το Συνασπισμό Νέων 25η Ιανουαρίου, το Εθνικό Εργατικό Κίνημα 6η Απριλίου (που εκπροσωπεί εργατικές κωμοπόλεις) τη Λίγκα Προοδευτικής Νεολαίας ( στην οποία συμμετέχουν αριστεροί από όλες τις περιοχές της Αιγύπτου),την Πλατφόρμα Νέων Άνω Αιγύπτου (οργανώσεις του αγροτικού νότου), νέα κόμματα όπως το Κόμμα των Ελεύθερων Αιγυπτίων (αντιθρησκευτικό, που το υποστηρίζουν εύποροι χριστιανοί-μετέχει και ένας μεγαλοτραπεζίτης) το Δημοκρατικό Εργατικό Κόμμα, το Κόμμα Καράμα (νασεριστές- αριστεροί εθνικιστές), ακόμη, αρχικά, και κόμματα του κατεστημένου όπως το πιο παλιό αιγυπτιακό κόμμα Wafd και οι Πράσινοι. Η Μουσουλμανική Αδελφότητα αρνήθηκε να συμμετάσχει. 

Η σύγκλιση αυτή ερμηνεύθηκε ως προσπάθεια αντιμετώπισης δυνάμεων του μουμπαρικού καθεστώτος και συντηρητικών δυνάμεων που επιχειρούν να εδραιωθούν πάλι στις νέες συνθήκες. Ωστόσο, στους κόλπους της αυτή η συσπείρωση περικλείει δυνάμεις που πέραν των δημοκρατικών αιτημάτων και της τιμωρίας των ενόχων του καθεστώτος Μουμπάρακ δεν τις ενώνουν πολλά. Ακόμη και ως προς τη δημοκρατία άλλες τη βλέπουν με βαθύ κοινωνικό περιεχόμενο και άλλες με το τυπικό και ρηχό του αστικού κοινοβουλευτισμού. Στο ρευστό πολιτικό σκηνικό της Αιγύπτου, τα πράγματα αλλάζουν γρήγορα, αλλά η λαϊκή ορμητικότητα δεν μπορεί να παραγνωριστεί εύκολα ή ατιμωρητί από κανέναν ιδίως σε ζητήματα στοιχειώδους δικαιοσύνης, όπως είναι η τιμωρία των μελών της μυστικής αστυνομίας που σκότωσαν διαδηλωτές ή εκείνων που οργάνωσαν την “επίθεση με τις καμήλες” εναντίο των διαδηλωτών τον περασμένο Φεβρουάριο. 

Ταυτόχρονα το τελευταίο διάστημα στην Αίγυπτο έγιναν πάμπολλες εκλογές για την ανάδειξη εκλεγμένων αντιπροσώπων σε συνδικάτα και επαγγελματικές ενώσεις, με συμμετοχή μεγάλου αριθμού εργαζομένων και τα αποτελέσματα έδειξαν μια υπεροχή των κοσμικών και δημοκρατικών δυνάμεων. Όμως, στο ίδιο διάστημα, σεκταριστικές διαμάχες και συγκρούσεις κόστισαν περίπου εκατό ανθρώπινες ζωές. Στο γενικότερο επίπεδο, η αβεβαιότητα γύρω από τη διεξαγωγή των κοινοβουλευτικών και προεδρικών εκλογών (Σεπτέμβριο και Νοέμβριο αντίστοιχα), η συζήτηση για το ρόλο του στρατού, όπως και για το αν θα πρέπει να καταρτιστεί το σύνταγμα πριν (πράγμα που ευνοεί τη Μ.Α., αφού λόγω της καλύτερης οργανωτικής κατάστασής της θα έχει μεγάλη δύναμη στο σώμα που θα καταρτίσει το νέο σύνταγμα) ή μετά από τις εκλογές και κυρίως οι αρνητικές θέσεις πολλών δυνάμεων που εμφανίζονται στο δημοκρατικό στρατόπεδο ως προς το δικαίωμα των εργαζομένων στην απεργία αναδιατάσσουν συνεχώς συμμαχίες και προσεγγίσεις. Πολλοί βλέπουν ότι η δημοκρατία δεν έχει νόημα όταν οι εργαζόμενοι πολλών κατηγοριών παίρνουν μισθούς πείνας (μ.ό. 30 δολάρια το μήνα), ενώ το “πρώτα η πολιτική δημοκρατία” και βλέπουμε ύστερα τα συνδικαλιστικά δικαιώματα και την κοινωνική δικαιοσύνη δεν φαίνεται να πείθει. Η εκστρατεία που οργανώθηκε στη μετά Μουμπάρακ περίοδο για να εμφανιστούν οι οικονομικές και συνδικαλιστικές απαιτήσεις των εργαζομένων ως “συντεχνιακές”, υποκινούμενες από τα απομεινάρια του καθεστώτος Μουμπάρακ και στρεφόμενες κατά του “ανιδιοτελούς πνεύματος της επανάστασης” αποτελεί ένα σοβαρό στοιχείο του κλίματος που επιδιώκουν να διαμορφώσουν οι κυρίαρχες ελίτ.
 
Εν τω μεταξύ, το τελικό σχέδιο του προϋπολογισμού του 2011 κατάφερε πλήγμα σε τρεις βασικές απαιτήσεις της επανάστασης του Ιανουαρίου. Προκειμένου να μειωθεί το έλλειμμα, η κυβέρνηση αποφάσισε να μειώσει τις κοινωνικές και μισθολογικές δαπάνες. Οι δαπάνες για την παιδεία περικόπηκαν κατά 2,3 δισ. λίρες, για την υγεία κατά 1,5 δισ. και να επιδόματα ανεργίας μειώθηκαν κατά 50%. 

Επιστροφή στην πλατεία

Μέσα σ΄ αυτό το κλίμα, εκατοντάδες χιλιάδες λαού βάδισαν προς την πλατεία Ταχρίρ στο Κάιρο που έχει καταληφθεί από διαδηλωτές από τις 29 Ιουνίου.
 
Αρκετά πολιτικά κινήματα δήλωσαν ότι θα παραμείνουν στην πλατεία Ταχρίρ μέχρι να ικανοποιηθούν τα λαϊκά αιτήματα. Μεταξύ αυτών είναι το Κίνημα της Νεολαίας της 6ης Απριλίου, η Εθνική Ένωση για την Αλλαγή (του Μ. Μπαραντέι), η Νεολαία για τη Δικαιοσύνη και την Ελευθερία, το Ελεύθερο Μέτωπο για την Αλλαγή, ο Επαναστατικός Συνασπισμός Νέων 25η Ιανουαρίου και το Εθνικό Κογκρέσο. Η απόφαση για επιστροφή στην πλατεία ήλθε ύστερα από τη βάρβαρη καταστολή των κινητοποιήσεων συγγενών των θυμάτων για την τιμωρία των ενόχων των δολοφονιών επί Μουμπάρακ, στις 28-29/6, γεγονός που ανάγκασε και την αρχικά αρνητική Μουσουλμανική Αδελφότητα να συμμετάσχει με αντιπροσωπία στη διαδήλωση, για να “διατηρηθεί η εθνική ενότητα”, όπως δήλωσε ο ηγέτης της Μοχάμετ Μπάντι. Αρνήθηκε όμως να στηρίξει την παραμονή στην πλατεία Ταχρίρ. 

Σύμφωνα με ορισμένες εκτιμήσεις, πολιτικά κόμματα ή οργανώσεις που ήταν παρούσες στην Ταχρίρ έχουν συγκεχυμένες θέσεις, φοβούνται τις μεγάλες εντάσεις που αναπτύσσονται ανάμεσα στους εργαζόμενους και στο στρατιωτικό συμβούλιο και επιχειρούν να προτάξουν τα “εθνικά συμφέροντα” και να περιθωριοποιήσουν την προβολή πολιτικών και κοινωνικών αιτημάτων.

Οι δυνάμεις ασφαλείας δεν εμφανίστηκαν στην πλατεία Ταχρίρ και οι ίδιοι οι διαδηλωτές περιφρούρησαν το αιγυπτιακό μουσείο, για να αποφευχθούν λεηλασίες, όπως και τις εισόδους για να μην παρεισφρήσουν αστυνομικοί. Στο στόχαστρο των συνθημάτων βρέθηκε το στρατιωτικό συμβούλιο και ιδίως ο στρατάρχης Ταντάουι, έμπιστος του Μουμπάρακ, του οποίου την παραίτηση ζητούσαν οι διαδηλωτές. Άλλα συνθήματα ζητούσαν να δικαστεί ο Μουμπάρακ, να γίνει κάθαρση στο υπουργείο Εσωτερικών και να εκδιωχθεί ο υπουργός, να εκλεγούν πρυτάνεις και πανεπιστημιακές αρχές όπου ακόμη υπηρετούν άνθρωποι του Μουμπάρακ και άλλα στρέφονταν εναντίον των ΗΠΑ και του Ισραήλ.
 
Την Παρασκευή όλη η χώρα παλλόταν στο ρυθμό του δημοκρατικού-κοινωνικού κινήματος. Στην Αλεξάνδρεια συμμετείχαν δεκάδες χιλιάδες στις διαδηλώσεις και ετοιμάζονται να κατασκηνώσουν στην πλατεία Saad Zaghloul που περιβάλλει το τζαμί Qaed Ibrahim. Τέτοιες δράσεις αναλαμβάνονται επίσης στο Σουέζ, στο Πορτ Σάιντ και στο Ασιούτ. Αναφέρονται επίσης μαζικές διαδηλώσεις στις πόλεις Νταμανούρ και Νάγκα Χαμίντι της κεντρικής Αιγύπτου. 

Η Αίγυπτος ζει μια νέα κορύφωση της λαϊκο-δημοκρατικής επανάστασης.

Πηγές: Al Masry Al Youm, Al-Ahram, World Socialist Web Site, The Nation

Πηγή: http://aristerovima.gr/