Δομή του συστήματος

του Γιώργου Σταματόπουλου

Το σώμα οφείλει να είναι παρόν στους δρόμους, στις συνελεύσεις, στο σχολείο, στα χωράφια.

Εκτός από το σώμα, πολύτιμο μέσο για την κοινωνική και πολιτική πράξη είναι το Διαδίκτυο που (Γ. Λιερός) συμβάλλει τα μέγιστα στην ύφανση ενός πυκνού δικτύου αλληλοενημέρωσης και αλληλεπίδρασης μεταξύ τους, το οποίο έχει πλανητικές διαστάσεις. Αυξάνει επίσης δραστικά τις πιθανότητες να πυροδοτηθεί μια έκρυθμη κατάσταση.

Ας θυμηθούμε τους Ζαπατίστας, την αραβική εξέγερση, αλλά και την εξέγερση των πλατειών στις ευρωπαϊκές χώρες.

Ενδιαφέρον είναι ότι εσχάτως πολλοί επιστρέφουν στις αρχές της άμεσης δημοκρατίας, ακόμη και οι αναρχικοί. Ίσως γιατί κατάλαβαν ότι η απλή κατάλυση του πολιτικού συστήματος καταλύει αυτομάτως την ίδια την κοινωνία και άρα δεν υπάρχει τόπος συναλληλίας, συνεργασίας και εθελουσίας συνάντησης, παρά η πρωτόγονη κοινωνία.

Το θέμα λοιπόν είναι η δομική λογική του συστήματος, ότι η πολιτεία μπορεί να συγκροτηθεί έτσι ώστε τα μέλη της κοινωνίας να την ενσαρκώσουν και να αχθούν, επομένως, στο ύψος της πλήρους αυτονομίας και στην κατάργηση της εξουσίας.

Δεν είναι τυχαία η ανάδυση ως προβληματισμός, αλλά και ως πρόταση, της άμεσης δημοκρατίας σήμερα. Χρόνια μείναμε μακριά ο ένας από τον άλλο, χρόνια πολλά μαγευτήκαμε από σαπρά καταναλωτικά προϊόντα· χρόνους πολλούς συμπορευτήκαμε με τους αντιπροσώπους των κομμάτων μες στα γρανάζια ενός γλοιώδους πελατειακού μορφώματος. 

Αρνηθήκαμε να δούμε την ολιγαρχία των κομμάτων, την αλαζονεία και αυταρχικότητα των αντιπροσώπων του Έθνους. 

Στρέψαμε το βλέμμα στην άγρια καταστολή (γιατί αφορούσε άλλους; Περιθωριακούς; Τρομοκράτες; Ποιος ξέρει!), ξεχάσαμε να δίνουμε χειραψίες, να κοιταζόμαστε στα μάτια (από την ανταλλαγή δύο βλεμμάτων γεννήθηκε η Δημοκρατία, είπε ο Βάτσλαβ Χάβελ). Απαρνηθήκαμε οι πολλοί την καταγωγή μας, τον τρόπο να πενθούμε, ξεχάσαμε τα αρώματα και τα χρώματα των καρπών της Γης.

Λοιδορήσαμε την ελληνική γλώσσα, αλλάξαμε βίαια την Ιστορία για να μας πουν πολιτικά ορθούς, λησμονήσαμε την ανθρωπιστική Παιδεία. (Η ελευθερία, η δημοκρατική οργάνωση και η Παιδεία προϋποθέτουν η μία την άλλη, σημειώνει εύστοχα ο καθηγητής Νίκος Παρασκευόπουλος, «Ε», 13/11/2011.) Πολλοί αρνούνται να γεράσουν καταλήγοντας σε αστείες και γελοίες συμπεριφορές που περιφρονούν τη σοφία της ρυτίδας, η οποία είναι η σοφία της ζωής.

Εάν λοιπόν δεν είχαμε έτσι αλλοτριωθεί, εάν είχαμε επιμείνει στον νεαρό Μαρξ και τους ελευθεριακούς διανοητές, εάν είχαμε σεβαστεί τους ποιητές μας, τους αγωνιστές του '21, του ΕΑΜ και του Πολυτεχνείου, δεν θα είχαμε τόσην χρείαν να επαναστοχαστούμε για την πολιτική. 

Αυτό ουδόλως σημαίνει ότι η εφαρμογή της άμεσης δημοκρατίας δεν πρέπει να είναι το συνεχές ζητούμενο.

Όπως σημειώνει ο Γ. Οικονόμου στο βιβλίο του «Από την κρίση του κοινοβουλευτισμού στη Δημοκρατία», η δημοκρατία δεν είναι μόνο πολίτευμα, θεσμοί και διακυβέρνηση... 

Είναι επί πλέον τρόπος του βίου, ένας άλλος τρόπος του συνυπάρχειν· προϋποθέτει και συνεπάγεται μια ελεύθερη αντίληψη για τον πολίτη και τις σχέσεις του.

ΥΓ. Από εκδήλωση στα Τρίκαλα Θεσσαλίας, των Πολιτών για την Αποανάπτυξη και την Άμεση Δημοκρατία

πηγή: enet.gr