Το διευθυντήριο, το μνημονιακό μπλοκ και ο μεγάλος φόβος...

Η μπότα του γερμανικού ευρώ και η ανάγκη του αντικατοχικού αγώνα 

του Χρήστου Κατσούλα

Είναι σπάνιες οι στιγμές που οι εξελίξεις είναι τόσο πυκνές, ραγδαίες και μεγάλης κλίμακας. Σε αυτές τις στιγμές είναι κρίσιμη η δυνατότητα προσανατολισμού και παρέμβασης, ειδικά για όσους ξεκινούν από τη θέση ότι ο λαός πρέπει να σφραγίζει τις εξελίξεις και να καθορίζει με τον αγώνα του το παρόν και το μέλλον. Άλλωστε, αυτά που ζήσαμε και ζούμε δεν αφορούν μόνο τις εκρηκτικές αντιφάσεις και τα αδιέξοδα του πολιτικού συστήματος. 

Δεν αφορούν μόνο το υπέρτατο κριτήριο επιβίωσης της Ευρωζώνης. Δεν αφορούν μόνο το ανεβοκατέβασμα των κυβερνήσεων από τον ξένο παράγοντα. Αφορούν και τη δύναμη του λαού να αποσταθεροποιεί αντιδραστικούς σχεδιασμούς και να τινάζει στον αέρα συστημικές λύσεις.  

Η κατοχική συμφωνία της 26ης Οκτώβρη πυροδότησε το κοινωνικό μπαρούτι που έχει δημιουργηθεί δύο χρόνια τώρα, παράγοντας την παλλαϊκή έκρηξη των παρελάσεων δύο μέρες αργότερα. Ο πάνδημος ξεσηκωμός και η στοχοποίηση του συμβόλου του πολιτικού συστήματος (Πρόεδρος της Δημοκρατίας), ήταν από τους βασικούς λόγους που προκάλεσε την εξαγγελία δημοψηφίσματος από τον Παπανδρέου, τρεις μέρες αργότερα. Και αυτό το ενδεχόμενο δημιούργησε τις επόμενες ώρες έναν τεράστιο πανικό στο πολιτικό σύστημα, στο εσωτερικό του ΠΑΣΟΚ, στην αντιπολίτευση, στα ΜΜΕ, στην ηγεσία της Ευρώπης, ταρακούνησε τις χρηματαγορές ανά τον κόσμο, έφερε χώρες-κολοσσούς της Ε.Ε. στα πρόθυρα νευρικής (και όχι μόνο) κατάρρευσης.

Για ποιο λόγο προχώρησε σε τέτοιο διάβημα ο ΓΑΠ; Σε σκηνικό τέτοιων αντιφάσεων και αδιεξόδων και μέσα στην καπιταλιστική κρίση που όλο και περισσότερο γίνεται πολιτική κρίση χωρών και περιφερειών, δεν χρειάζονται βεβαιότητες. Φαίνεται, όμως, ότι αποτελούσε πρώτα και κύρια μια κίνηση προσωπικής διάσωσης και συνέχειας του όλου ή μέρους του ΠΑΣΟΚ, απόπειρα στριμώγματος των μνημονιακών δυνάμεων και ειδικά της Ν.Δ. και εκμαίευσης ενός συναινετικού «ναι» υπό το σκληρό δίλημμα της παραμονής στο ευρώ. 

Η εξαγγελία του δημοψηφίσματος έγινε κατά βάση με κριτήρια εσωτερικής κατανάλωσης, ξεπερνώντας το γεγονός ότι μια ανατίναξη της Ελλάδας θα απέβαινε δραματική για την Ε.Ε. Ένα πιθανότατο «όχι» στο δημοψήφισμα θα κουρέλιαζε τη συμφωνία και θα έβαζε την Ευρωζώνη σε τρομακτικές περιπέτειες. Αυτό ήταν ένα ανεπίτρεπτο ρίσκο. Μια κίνηση που ξεκίνησε ως προσπάθεια προσωπικής επιβίωσης, εκτυλίχτηκε σε κίνδυνο αυτοχειρίας του ελληνικού αστισμού, ρισκάροντας τα κορυφαία (κατά Ντόρα και Λοβέρδου) επιτεύγματα της μεταπολίτευσης: Την ένταξη της Ελλάδας στην ΕΟΚ και την ΟΝΕ.

Η ΓΕΡΜΑΝΙΑ ΠΑΡΕΝΕΒΗ, Η Ν.Δ. ΑΠΟΚΑΛΥΦΘΗΚΕ

Η αντίδραση της Γερμανίας και της Γαλλίας -υπό το βάρος μιας ιταλικής κατάρρευσης- προκάλεσε την έξαλλη αντεπίθεση σημιτικών και βενιζελικών, την ευθυγράμμιση Σαμαρά με τη δανειακή σύμβαση και το Μνημόνιο (επιτέλους ειλικρίνεια!), τη χορωδία διαπλεκόμενων και Μίντια. 

Το εν δυνάμει "επικίνδυνο" δημοψήφισμα χτυπήθηκε μέχρις εσχάτων και ο Παπανδρέου φάνηκε να αποσύρεται περισσότερο πένθιμα παρά ηρωικά.

Η Μέρκελ και ο Σαρκοζί εκβίασαν ανοικτά το ελληνικό πολιτικό σύστημα, βάζοντας υπό τη δαμόκλειο σπάθη την παραμονή της χώρας στην ΟΝΕ και την Ε.Ε. Προφανώς και πέτυχαν. Καθώς το μπόι του ελληνικού αστισμού έχει μετρηθεί από παλιά λειψό, Γάλλοι και Γερμανοί γνωρίζουν ότι αν απειλήσουν με αποπομπή από το ευρώ, θα ακολουθήσουν τεμενάδες και μετάνοιες. 

Για να γίνουν ακόμα πειστικότεροι απείλησαν ότι «αν φύγετε από την ΟΝΕ, θα φύγετε και από την Ε.Ε.». Κι ακόμη περισσότερο: Αν είναι να φύγετε, νωρίτερα θα σας γδάρουμε. 

Αυτές οι απειλές απευθύνθηκαν κατά κύριο λόγο στο λαό. Ο Γερμανός ηγεμόνας είναι αποφασισμένος να διαλύσει πολιτικά, ηθικά, κοινωνικά και οικονομικά, οποιαδήποτε χώρα απειλήσει την συνοχή της Ευρωζώνης.

Στις Κάννες δόθηκε το εναρκτήριο λάκτισμα για μια νέα κυβερνητική κατάσταση στην Ελλάδα. Έσπευσαν να αναγγείλουν και τον διάδοχο στο πρόσωπο του αγαπημένου των ευρωπαϊκών τραπεζών Λ. Παπαδήμου. Από εκεί και πέρα ήταν θέμα χρόνου ο Βενιζέλος να κάνει δήλωση ανατροπής τα ξημερώματα της Πέμπτης, ο Σαμαράς να δηλώσει ότι η Ν.Δ. είναι το κατεξοχήν ευρωπαϊκό κόμμα και ο Λοβέρδος να πει ότι η ευρωπαϊκή πορεία είναι δόγμα για το ΠΑΣΟΚ. Όλα τα λεφτά πλέον είναι η έγκριση και η διασφάλιση της δανειακής σύμβασης και το αλυσοδέσιμο της χώρας στις επιταγές της ευρωπαϊκής ελίτ.

Ο Παπανδρέου επιχείρησε να εκβιάσει την αντιπολίτευση (κοινοβουλευτική και εσωκομματική). Πράγματι, ζόρισε τον Βενιζέλο και έσυρε τον Σαμαρά στην πολυπόθητη συναίνεση. Διαμόρφωσε έτσι ένα καθαρό ευρωπαϊκό-μνημονιακό μπλοκ που όμοιό του δεν υπήρξε από αρχής της ελληνικής τραγωδίας. Εμφανίστηκε με καθαρό τρόπο το σκληρό «κόμμα του ευρώ». Αυτό απείλησε να τον ρίξει. 

«Να διασφαλιστεί η νέα σύμβαση», φωνάζουν πλέον από τη Βάσω Παπανδρέου μέχρι τον Κυριάκο Μητσοτάκη. Εντυπωσιακή ομοψυχία. Κι εκεί που ο ΓΑΠ όδευε στην αναπότρεπτη ατιμωτική αποστρατεία, σήμερα διεκδικεί το ΠΑΣΟΚ ή έστω τμήμα του. Τελικά θα παραδώσει την κυβέρνηση, αλλά δεν θα παραδώσει αμαχητί την οικογενειακή κληρονομιά.

ΜΕΤΑ ΤΟ ΠΡΑΞΙΚΟΠΗΜΑ ΤΗΣ ΠΙΤΖΑΜΑΣ, ΤΟ ΠΡΑΞΙΚΟΠΗΜΑ ΤΟΥ ΕΥΡΩ

Κι αν το πρώτο αποδείχτηκε κούφιο, το δεύτερο αναδεικνύει την κύρια πλευρά της πολιτικής κρίσης. Όλη η μέχρι πρότινος άγρια αντιπολίτευση στον Παπανδρέου (κι αν πούμε και την πικρή αλήθεια και η ίδια η Αριστερά), ανασυγκροτήθηκε σε μια κοινή γραμμή, σε ένα κοινό πνεύμα και κάτω από έναν κοινό φόβο: Διάσωση του ευρώ - όχι παιχνίδια με την ευρωπαϊκή προοπτική της χώρας - να πάρουμε την 6η δόση - εκλογές. Είτε για να ξαναμοιραστεί η τράπουλα, είτε για να εκτονωθεί η λαϊκή οργή. 

Με δεδομένη την (έστω προσωρινή) ανάδειξη της Ν.Δ. και ακόμη πιο δεδομένη την αδυναμία της Αριστεράς να προωθήσει προοδευτικές λύσεις μέσω μιας εκλογικής αναμέτρησης. Κι όμως, σύμπασα η αντιπολίτευση, νεοφιλελεύθερη, δεξιά και αριστερή επιμένει: Εκλογές.

Ξημερώματα Πέμπτης καταγράφηκε μια νέα ποιότητα: Δεν είναι απλά ζήτημα μιας κυβέρνησης ή ακόμη κι ενός πολιτικού συστήματος. Υπάρχει βαθύ και υπαρξιακό θέμα. Φάνηκε ότι υπό καμιά περίπτωση η Ελλάδα δεν επιτρέπεται να κουνηθεί έστω και εκατοστό από τη μοίρα που της επιφυλάσσουν.  

Αυτό αντικειμενικά αναβαθμίζει αιτήματα, συνθήματα, ποιότητες από τη μεριά του λαϊκού κινήματος. Ο αντικατοχικός αγώνας που τη μέρα του «όχι» πήρε χαρακτηριστικά καταγγελίας στη γερμανική μπότα και στο πολιτικό σύστημα, σήμερα πρέπει αντικειμενικά να βαθύνει σε παρατεταμένο αγώνα που δεν θα τελειώνει με την πτώση της κυβέρνησης, αλλά με ευρύτερες ανατροπές: Να φύγουν όλοι και να φύγουν και τα δεσμά, οι χειροπέδες, οι μηχανισμοί, τα δόγματά που επέβαλαν στη χώρα. Να αναπτυχθεί ένας μαζικός πολιτικός αγώνας: Αντικατοχικός, αντιευρωπαϊκός, αντισυστημικός.

Η εποχή του Μνημονίου επιτάχυνε μια συνειδησιακή αμφισβήτηση του θεμέλιου λίθου του μεταπολιτευτικού αστισμού στην Ελλάδα, το «ανήκομεν εις τη Δύση» δηλαδή στην Ευρώπη της ενιαίας αγοράς. Ήδη με την απόσυρση του δημοψηφίσματος, η άρχουσα τάξη τελειώνει μια τεράστια πολιτική ευκαιρία για το λαϊκό κίνημα: Να εκφραστεί μέσα από μια μετωπική συγκρότηση ένα όχι» που θα κλόνιζε όλο το σύστημα εξουσίας, που θα έφερνε μια νέα προοπτική για τη χώρα.

Αυτές τις στιγμές είναι εντυπωσιακή η αφωνία του ΚΚΕ και του ΣΥΝ. Φάνηκε και πάλι ο συστημισμός. Δεν είναι μόνο το σάστισμα απέναντι στην πρόταση του δημοψηφίσματος. 
Δεν είναι ότι το γάντι δεν σηκώθηκε και επιλέχτηκε η φυγομαχία. Είναι η συμπαράταξη με το κλίμα φόβου. Είναι η καταγγελία του δημοψηφίσματος ως εκβιαστικό δίλημμα και τρομοκράτηση (εντυπωσιακή η σύμπτωση Ριζοσπάστη και Αυγής την Τρίτη 1/11), αντί για την άμεση αποδοχή του ως πεδίο μιας συνολικής αντιπαράθεσης για τη διέξοδο της χώρας και την επιβίωση του λαού. 

Ευτυχώς, όμως, υπήρξαν εξαιρέσεις.

Ακόμη χειρότερα: Είτε η κυβέρνηση Παπανδρέου πέσει είτε όχι, η μάχη για να μην περάσει η δανειακή σύμβαση, αλλά και τα παραγόμενα μιας τέτοιας μάχης, μοιάζουν περιττές πολυτέλειες μπροστά στο λαχταριστό ενδεχόμενο λίγο περισσότερων κοινοβουλευτικών εδρών.  

Η Αριστερά αρνείται αυτόν τον κατεξοχήν πολιτικό αγώνα πάνω στο συγκεκριμένο δίλημμα που από την μια πλευρά θα παραταχθούν όλες οι δυνάμεις του αστισμού, από την άλλη υπάρχει η δυνατότητα για ένα μεγάλο προοδευτικό μέτωπο διεξόδου έξω από τους εκβιασμούς εταίρων, προστατών, αγορών.

Το πολιτικό στριπτίζ του αστισμού, η κωλοτούμπα Σαμαρά, η πλήρης συμπαράταξη όλων με το «αποφασίζομεν και διατάσσομεν» της Μέρκελ, δεν βρίσκουν απέναντί τους σύσσωμη μια Αριστερά έτοιμη να υπερβεί εαυτόν και αυταπάτες, να ξεπεράσει και τον επιζήμιο ευρωπαϊσμό και τον ακίνδυνο αντικαπιταλισμό. Η αλλαγή ποιότητας στα πολιτικά και κοινωνικά πράγματα που συνέβη την περασμένη βδομάδα δεν αντανακλάται στην Αριστερά.

Πίσω από την προκλητική επίδειξη δύναμης του διευθυντηρίου κρύβεται ο μεγάλος φόβος, η μεγάλη αγωνία για το τι θα γινόταν εάν...  
Αυτό το διαβολικό «εάν», κανονικά θα έπρεπε να είναι το «δέον» για μια Αριστερά που χρειαζόμαστε. 

Τι θα γινόταν εάν όντως ένας λαός, μία χώρα οδηγηθεί έξω από τις ράγες, εάν κέρδιζε έναν κορυφαίο αγώνα, εάν μέσα από αυτόν τον αγώνα αναδυόταν μια Αριστερά μετωπική και νικηφόρα, έτοιμη να ζητήσει ρόλο πρωταγωνιστή στις εξελίξεις; Εάν υπήρχε μια Αριστερά σε ένα Μέτωπο που να ήθελε να κυβερνήσει τον τόπο με την προωθητική δύναμη ενός λαού που θα ζητάει τη λύτρωση από την γερμανική πολιτική και οικονομική κατοχή; 
Ερώτημα προς πειραματισμό και δοκιμασίες...

Πηγή: "Δρόμος"