22/2/11

Η εργατική ανάταση πριν και μετά την εκδίωξη του Χ. Μουμπάρακ

Ο λαός στο Κάιρο και την Αλεξάνδρεια δεν ήθελαν απλά τα αιτήματά τους να ληφθούν υπόψη από την κυβέρνηση, αρνήθηκαν τη νομιμοποίηση της κυβέρνησης. Δεν ήθελαν το καθεστώς Μουμπάρακ ως συνομιλητή, ήθελαν να φύγει ο Χ. Μουμπάρακ. Δεν ήθελαν απλά μία νέα κυβέρνηση που θα έπρεπε να ακούει τη γνώμη τους, ήθελαν να μετασχηματίσουν το κράτος. Δεν έχουν απλώς γνώμη, αυτή είναι η αλήθεια της κατάστασης στην Αίγυπτο» έγραφε ο Σλάβοϊ Ζίζεκ σε άρθρο του στον Γκάρντιαν λίγες μέρες πριν την πτώση του δικτάτορα.

της Κατερίνας Σταυρούλα

Και μία εβδομάδα μετά την Παρασκευή της αποχώρησης έρχεται η «Παρασκευή της Νίκης και της Συνέχειας» για να επιβεβαιώσει την εκτίμησή του. Μία εβδομάδα που δεν ήταν στάσιμη. Μπορεί ο στρατός να έχει αναλάβει την κατάσταση μετάβασης και οι εικόνες των στρατιωτών να αδειάζουν την πλατεία Ταχρίρ τη Δευτέρα να έκαναν το γύρο του κόσμου, όμως οι εξελίξεις είναι καθημερινές και εξαρτώνται απολύτως από το ζωντανό πνεύμα της εξέγερσης που ακόμα βρίσκεται στο δρόμο.

Ο διορισμός επιτροπής από το στρατό με σκοπό τη συνταγματική μεταρρύθμιση έγινε δεκτός ως μια αμφιλεγόμενη κίνηση, με το δεδομένο ότι στη σύνθεσή της περιέχει και υποστηρικτές του καθεστώτος ενώ διαμαρτυρία εκφράστηκε γι’ αυτό τόσο από τους Αδελφούς Μουσουλμάνους, όσο και από σειρά δημοκρατικών οργανώσεων. Παράλληλα οι μεταρρυθμίσεις που προωθούνται έχουν να κάνουν με συγκεκριμένα άρθρα που αφορούν το θεσμό του προέδρου και τη δυνατότητα ίδρυσης κομμάτων, τη στιγμή που πολλοί ζητούν πλήρη αναδιαμόρφωση. Ταυτόχρονα η κατάσταση έκτακτης ανάγκης στην οποία η Αίγυπτος βρίσκεται εδώ και 30 χρόνια δεν έχει αρθεί και οι χιλιάδες συλληφθέντες της εξέγερσης δεν έχουν αφεθεί ελεύθεροι.
Με την υπουργό Εξωτερικών των ΗΠΑ Χίλαρι Κλίντον να εξαγγέλει βοήθεια 150 εκατ. δολαρίων για το δημοκρατικό μετασχηματισμό της Αιγύπτου, την ευρύτερη περιοχή, από τη Λιβύη μέχρι το Μπαχρέιν σε αναβρασμό, το υπουργείο Υγείας της Αιγύπτου να δηλώνει τους επίσημους αριθμούς θυμάτων με 365 νεκρούς και 5.500 τραυματίες ως τώρα, την αιγυπτιακή δικαιοσύνη να προσαγάγει και να απαγγέλει κατηγορίες για διαφθορά σε πρώην υπουργούς και εξέχοντα στελέχη του επιχειρηματικού κόσμου της χώρας, το κουβάρι της νέας κατάστασης συνεχίζει να ξεδιπλώνεται. Τον τόνο αυτή τη φορά δίνουν οι κλιμακούμενες απεργιακές κινητοποιήσεις που αγκαλιάζουν κάθε τομέα και κάθε πόλη της χώρας, και ανάγκασαν το στρατό να προσπαθήσει αποτυχημένα να απαγορεύσει τις απεργίες και τη συνδικαλιστική δράση στο όνομα της «ανάκαμψης της οικονομίας».

Όταν στις 25 Ιανουαρίου έγινε το πρώτο κάλεσμα σε διαδήλωση στην Αίγυπτο, μετά τα γεγονότα της Τυνησίας, κανείς δεν μπορούσε να προβλέψει την ταχύτητα και την τροπή των γεγονότων. Απρόβλεπτη εμφανίζεται και η συμμετοχή του αιγυπτιακού λαού στις κινητοποιήσεις, πράγμα που οδηγεί τα δυτικά μέσα μαζικής ενημέρωσης στο να επιμένουν, και όχι πολιτικά τυχαία, στην ανάδειξη της μορφής οργάνωσης της πλατείας Ταχρίρ αλλά και της χρήσης των τεχνολογικών εργαλείων σαν να αποτελούν το έργο ενός αγνώστου θαυματοποιού που δημιούργησε τη ανατρεπτική συνείδηση του αγωνιζόμενου Αιγυπτίου. Η προσέγγιση αυτή βέβαια δεν μπορεί να εξηγήσει γιατί, τόσο μέρες πριν όσο μετά την πτώση Χ. Μουμπάρακ στην Αίγυπτο συνεχίζουν να είναι καθημερινές οι εργατικές κινητοποιήσεις.
 
Ο Xαλέντ Aλί δικηγόρος ειδικευμένος στο εργατικό δίκαιο και μέλος του Αιγυπτιακού Κέντρου Οικονομικών και Κοινωνικών Δικαιωμάτων, δήλωνε την Παρασκευή στο δίκτυο Democracy Now πως «οι ενέργειες των εργαζομένων αυτή τη στιγμή είναι ο καλύτερος τρόπος για να διατηρηθούν τα κέρδη της επανάστασης», σχολιάζοντας το συνεχώς αυξανόμενο κύμα εργατικών κινητοποιήσεων που έχει δει η χώρα. Από την 3η Φεβρουαρίου μέχρι και σήμερα βρίσκονται σε εξέλιξη από 30 μέχρι 60 κατά μέσο όρο απεργιακές κινητοποιήσεις καθημερινά. Παρά την ανακοίνωση εκ μέρους του στρατιωτικού μεταβατικού καθεστώτος για απαγόρευση των απεργιών, αυτό που συνεχίζει να επικρατεί στους εργασιακούς χώρους είναι η ανυπακοή. Εργαζόμενοι στον τραπεζικό τομέα, τα μέσα μαζικής μεταφοράς, την υγεία, τον τουρισμό, την κλωστοϋφαντουργία, τα μέσα μαζικής ενημέρωσης, το δημόσιο τομέα, τη βιομηχανία και τη διώρυγα του Σουέζ απεργούν καθημερινά και χιλιάδες από αυτούς κατακλύζουν τους δρόμους σε όλη τη χώρα. Τα αιτήματά τους ξεκινούν από τη βελτίωση των μισθών και φτάνουν μέχρι την καθαίρεση των διεφθαρμένων μεγαλοστελεχών επιχειρήσεων που συνεργάστηκαν με το καθεστώς και τη δημιουργία ανεξάρτητων συνδικάτων. Μάλιστα καταγράφηκε η πρώτη κατάληψη εργοστασίου κεραμοποιίας, κι αυτό ελληνικών συμφερόντων.

Αυτό το κίνημα δεν γεννήθηκε ξαφνικά την 25η Γενάρη, το αντίθετο. Τα τελευταία χρόνια, και παρά το πέπλο σιωπής, ένα ανερχόμενο εργατικό κίνημα έγινε η πιο αποτελεσματική πολιτική δύναμη της χώρας. Ιστορικά υπήρχαν εργατικές κινητοποιήσεις κατά τη διάρκεια της «βασιλείας» Μουμπάρακ. Όμως το πρώτο κύμα μαζικών εργατικών απεργιών της δεκαετίας 1980, που κορυφώθηκε σε δύο στάδια το 1986 και το 1989, έγινε αντικείμενο άγριας καταστολής. Με την αυγή του 21ου αιώνα και την επέλαση των οικονομικών μεταρρυθμίσεων με συνταγή ΔΝΤ και εν μέσω οικονομικής κρίσης, το κίνημα αναζωογονείται και έχει ως σημείο αναφοράς, τόσο ιστορικό όσο και κινηματικό, και όχι τυχαία, την πόλη El Mahalla el Kubra. Κι αυτό μετά τις τεράστιες και νικηφόρες απεργίες 27.000 εργατών στις βιομηχανίες κλωστοϋφαντουργίας της πόλης το 2006 και 2007, που χρησιμοποίησαν όλα τα μέσα, από τις διαδηλώσεις μέχρι και την κατάληψη των εργοστασίων. Με την πρώτη υποχώρηση της κυβέρνησης Μουμπάρακ σε οικονομικά αιτήματα, που αφορούσαν στην αύξηση μισθών, τα μπόνους και την ασφάλιση, οι εργαζόμενοι άρχισαν να αμφισβητούν τη σχέση τους με το κράτος, μια διαδικασία που άρχισε να βαθαίνει, με πρώτη την αμφισβήτηση του τριτοβάθμιου συνδικάτου της Αιγύπτου, που ήταν απολύτως ελεγχόμενο από την κυβέρνηση. Οι εργάτες της Μαλχάλα ήταν οι πρώτοι που διέλυσαν τις εργασιακές επιτροπές του συνδικάτου αυτού στους χώρους δουλειάς τους, ως μη αντιπροσωπευτικές και μη δημοκρατικές. Το κίνημα προχώρησε από την κλωστοϋφαντουργία στον τομέα των μέσων μαζικής μεταφοράς. Το 2008 εργαζόμενοι στις εφορίες δημιούργησαν μετά από 11 μέρες καθιστικής διαμαρτυρίας χιλιάδων έξω από το υπουργείο Οικονομικών του Καΐρου με αίτημα την αύξηση μισθών, το πρώτο ανεξάρτητο Αιγυπτιακό συνδικάτο μετά το 1957. Το δρόμο αυτό ακολούθησαν και άλλοι τομείς. Παιδί των απεργιών στη Μαλχάλα είναι το νεολαιίστικο κίνημα της 6ης Μάη που έπαιξε σημαντικό ρόλο στην πτώση Μουμπάρακ.

Ο αντίκτυπος των εργατικών νικηφόρων αγώνων στη Μαλχάλα καταγράφεται και από τις διαρροές επίσημων εγγράφων από την πρεσβεία των ΗΠΑ στην Αίγυπτο, όπου υπό τον τίτλο « Εξέγερση στη Μαλχάλα: μεμονωμένο περιστατικό ή η κορυφή του παγόβουνου» αποκαλύπτονται οι ανησυχίες των ΗΠΑ για τις κινητοποιήσεις και τα εμπόδια στην εφαρμογή της συμφωνημένης οικονομικής πολιτικής. Οι νίκες στη Μαλχάλα είχαν ανοίξει το κουτί της Πανδώρας. Σύντομα κινητοποιήσεις άρχισαν να εμφανίζονται σε όλη τη χώρα, περιλαμβάνοντας από φοιτητές μέχρι εργαζόμενους σε όλους τους τομείς. Οι τελευταίες μεγάλες κινητοποιήσεις έγιναν το 2010, με καθιστικές κινητοποιήσεις να πραγματοποιούνται σχεδόν καθημερινά έξω από το κοινοβούλιο στο Κάιρο. Σε μία από αυτές τις κινητοποιήσεις στην Αλεξάνδρεια οι δυνάμεις καταστολής του καθεστώτος δολοφόνησαν τον 28χρονο Khaled Said, δημιουργώντας ουσιαστικά άλλη μία αφορμή οργάνωσης των Αιγυπτίων ενάντια στο καθεστώς.

Αυτό το νήμα γεγονότων είναι ένα από τα πολλά που λειτούργησαν σαν βραδυφλεγές φιτίλι στην αιγυπτιακή ανατροπή. Παρακολουθώντας τη συνολική εικόνα και προσθέτοντας στο παζλ την ανάγκη δικαιοσύνης, δημοκρατίας και ελευθερίας που εξέφρασε η ανυπακοή της πλατείας Ταχρίρ μπορούμε με σιγουριά να διαγνώσουμε τα πρώτα σπέρματα μιας ανατέλλουσας χειραφέτησης.

Πηγή: http://www.prin.gr/2011/02/saloni.html

Δεν υπάρχουν σχόλια:

Δημοσίευση σχολίου