Καντάφι: Θα διατηρήσω την εξουσία με κάθε κόστος

Συνεχίζεται η εξέγερση στη Λιβύη

της Βιβής Κεφαλά

Την έμμονη και απόλυτη προσκόλληση του στην εξουσία ανακοίνωσε στις 22 Φεβρουαρίου, ο Μουαμάρ Καντάφι, κατά την διάρκεια διαγγέλματος του από την λιβυκή τηλεόραση, το πρώτο από τις 15 Φεβρουαρίου οπότε ξέσπασαν οι ταραχές. 

Στην πραγματικότητα επιβεβαίωσε -και ρητώς- αυτό που ήδη γνώριζαν όλοι, ότι δηλαδή δεν πρόκειται να διστάσει μπροστά σε τίποτα προκειμένου να κρατηθεί στην εξουσία, την οποία νέμεται συνεχώς από το 1969 μέχρι σήμερα. 

Χρησιμοποιώντας έναν παραληρηματικό λόγο, στα πλαίσια του οποίου συγχεόταν το αντικειμενικό με το υποκειμενικό, δηλαδή ο Καντάφι και η χώρα, η εξουσία και ο Καντάφι, η επανάσταση και ο Θεός, ο συνταγματάρχης Καντάφι αναφέρθηκε στην επανάσταση, της οποίας παραμένει ο ηγέτης, καυτηρίασε την, κατ΄ αυτόν, συνωμοσία των ξένων δυνάμεων και της Αλ Κάιντα εναντίον της Λιβύης, συνωμοσία την οποία, όπως είπε, θα πολεμήσει μέχρι τέλους, υπερασπιζόμενος την χώρα, πεθαίνοντας, αν είναι ανάγκη, για την σωτηρία της ως μάρτυρας.

Απειλή αιματηρού εμφυλίου

Είτε πρόκειται για ιδιορρυθμία είτε πρόκειται για θέατρο είτε πρόκειται για οτιδήποτε άλλο, γεγονός είναι ότι ο Μουαμάρ Καντάφι φαίνεται έτοιμος να πραγματοποιήσει την απειλή του και να παραμείνει στην εξουσία με οποιοδήποτε κόστος ακόμα και με το κόστος ενός αιματηρού εμφυλίου. 

Συνηθισμένος να απαντά με αγριότητα σε κάθε απόπειρα αμφισβήτησης του καθεστώτος του εδώ και 42 χρόνια, ο συνταγματάρχης Καντάφι δεν φαίνεται να έχει αντιληφθεί ότι τα περιφερειακά δεδομένα έχουν αλλάξει. Δεν φαίνεται να θέλει να κατανοήσει ότι έχουν αναπτυχθεί νέες πολιτικές δυνάμεις στην χώρα, που επιδιώκουν ριζικές αλλαγές στην Λιβύη και ότι ο συσχετισμός δυνάμεων έχει πλέον αντιστραφεί και είναι εναντίον του. Πού οφείλεται όμως η βεβαιότητα του Μουαμάρ Καντάφι ότι και αυτήν την φορά θα κερδίσει το παιχνίδι και θα παραμείνει στην εξουσία;
 

Ο πρώτος παράγοντας που ενισχύει την πεποίθηση του αυτή, είναι το γεγονός ότι μέχρι τώρα, με τον έναν ή με τον άλλον τρόπο, έχει κερδίσει όλες τις αναμετρήσεις: είτε επρόκειτο για εσωτερικούς του αντιπάλους είτε επρόκειτο για ξένες δυνάμεις, ο Μουαμάρ Καντάφι κατάφερνε πάντα να επιβιώνει.
 

Ο δεύτερος παράγοντας είναι ότι σε αντίθεση με άλλες χώρες, όπως η Αίγυπτος και η Τυνησία για παράδειγμα, η Λιβύη είναι μία πλούσια χώρα με σχετικά μικρό πληθυσμό, η οποία δεν χρειάζεται εξωτερική οικονομική βοήθεια για να επιβιώσει. 

Αντίθετα, ο πετρελαϊκός πακτωλός επέτρεπε μέχρι σήμερα στην Τρίπολη να τρέφει -και να προσπαθεί να εφαρμόσει- μεγαλεπήβολα, ηγεμονικά οράματα, τα οποία αν και αποτύγχαναν όλα, ωστόσο δημιουργούσαν ουκ ολίγα προβλήματα στους κάθε φορά αντιπάλους-στόχους του Μουαμάρ Καντάφι. 

Επίσης, λόγω ακριβώς αυτής της οικονομικής ευμάρειας, ο συνταγματάρχης Καντάφι μπόρεσε να αναπτύξει μία προσωπική φρουρά, ένα είδος πραιτοριανών δηλαδή, που παραμένει πιστή στον εργοδότη της.

Παράλληλα, και σε αντίθεση πάλι με την Αίγυπτο, ο λιβυκός στρατός, από τις τάξεις του οποίου προέρχεται ο Καντάφι, αποδυναμώθηκε, ούτως ώστε να αποθαρρύνει κάθε επίδοξο διεκδικητής της εξουσίας, ο οποίος θα μπορούσε να εκμεταλλευθεί την δυσαρέσκεια αξιωματικών του στρατού και να οργανώσει ένα νέο πραξικόπημα.

Οι ιδιομορφίες της Λιβύης

Ο τρίτος παράγοντας που ενισχύει την πεποίθηση του Καντάφι ότι μπορεί να συντρίψει την εξέγερση αυτή και να παραμείνει στην εξουσία είναι η φύση της χώρας: μεγάλη σε έκταση με σχετικά μικρές πόλεις και ισχυρό σύστημα φυλών. Δεν είναι εύκολο μέσα σε αυτές τις συνθήκες να εξαπλωθεί η εξέγερση και να υπερφαλαγγίσει τους υποστηρικτές του Καντάφι στην Τρίπολη. Εξ άλλου, τέτοιου είδους εξεγέρσεις επιτυγχάνουν μόνο όταν οι δυνάμεις ασφαλείας, στρατός και αστυνομία, εγκαταλείψουν το καθεστώς που υπηρετούν και ταχθούν με τους εξεγερμένους. 

Στην περίπτωση όμως της Λιβύης, οι μισθοφόροι, που έχει προσλάβει ο Καντάφι, δεν έχουν καμία συγγένεια, κανέναν δεσμό και κυρίως κανένα κοινό αίτημα με τους διαδηλωτές. Δύσκολα, επομένως, θα εγκαταλείψουν την θέση τους.
 

Τέλος, η έκδηλη αμηχανία της διεθνούς κοινότητας, η οποία από τις 15 Φεβρουαρίου μέχρι σήμερα έχει περιοριστεί σε ανώδυνες επιπλήξεις προς το κανταφικό καθεστώς για την βία που ασκεί, αποτελεί σαφή ένδειξη, αν μη τι άλλο, της αδυναμίας των ΗΠΑ αλλά κυρίως της ΕΕ να παρέμβει πολιτικά σε μία αιματοχυσία, που διαδραματίζεται μπροστά στα μάτια της και έξω από την πόρτα της.

Η ενεργειακή εξάρτηση της Ευρώπης

Πράγματι, οι συσκέψεις που γίνονται στις Βρυξέλλες για τους πιθανούς τρόπους ευρωπαϊκής αντίδρασης οδηγούνται σε αδιέξοδο, καθώς όχι μόνο κάθε πρόταση προκαλεί αντιδράσεις, όχι μόνο διότι ο Μουαμάρ Καντάφι έχει ακόμα την υποστήριξη της Ιταλίας αλλά και διότι ούτε το εμπάργκο, με εξαίρεση ίσως το εμπάργκο όπλων, μπορεί να πτοήσει το καθεστώς Καντάφι. 

Επί πλέον, η Ευρώπη εξαρτάται ενεργειακά από την Τρίπολη, αφού η Λιβύη είναι ο τρίτος προμηθευτής πετρελαίου των «27». Επί πλέον δεν είναι δυνατόν να γίνει μια στρατιωτική επέμβαση, δεδομένου ότι κανείς δεν είναι διατεθειμένος να αναλάβει το πολιτικό και οικονομικό κόστος μίας τέτοιας ενέργειας, η οποία δεν έχει σαφή στόχο, χρειάζεται και διεθνή νομιμοποίηση αλλά και εμπεριέχει και τεράστιους κινδύνους. 

Σε αυτό το μήκος κύματος κινήθηκε και η δήλωση του  ΓΓ του ΝΑΤΟ, ο οποίος, στις 24 Φεβρουαρίου, τόνισε ότι δεν έχει διατυπωθεί κανένα αίτημα για στρατιωτική επέμβαση της Βορειοατλαντικής Συμμαχίας στην Λιβύη και ότι, σε κάθε περίπτωση, μία τέτοια επιχείρηση θα πρέπει να έχει την σαφή εντολή του ΟΗΕ (1).

Πληροφορίες για χιλιάδες θύματα

Προς το παρόν, οι Λίβυοι εξακολουθούν να συρρέουν στα σύνορα προσπαθώντας να διαφύγουν, καθώς οι συγκρούσεις συνεχίζονται, ενώ ο αριθμός των θυμάτων παραμένει συγκεχυμένος, και κυμαίνεται, σύμφωνα με μη κυβερνητικές οργανώσεις, από 650 έως 1.000, ενώ ο Σαίφ Αλ Ισλαμ Καντάφι, ένας από τους γιούς του Μουαμάρ Καντάφι, σε συνέντευξη του στο CNN (turc2), δήλωσε ότι οι νεκροί είναι μόνον...242.

Στην ίδια συνέντευξη ο Σαίφ Αλ Ισλαμ Καντάφι, παραδέχθηκε ότι το καθεστώς της Τρίπολης έχει χάσει τον έλεγχο της ανατολικής Λιβύης, που βρίσκεται στα χέρια των εξεγερμένων, τους οποίους χαρακτήρισε πράκτορες της Αλ Κάιντα, σε μία προσπάθεια να επισείσει τον ισλαμικό κίνδυνο στην Δύση, κατακεραύνωσε το Αλ Τζαζίρα για τα ψεύδη του και την αντιλυβική του προπαγάνδα, διέψευσε ότι στρατιωτικά αεροσκάφη βομβάρδισαν διαδηλωτές και επανέλαβε ότι δεν υπάρχει καμία περίπτωση να εγκαταλείψουν την εξουσία. Επαληθεύοντας τα λεγόμενα του γιού του, ο Μουαμάρ Καντάφι κάλεσε την Παρασκευή τον λαό να υπερασπιστεί την χώρα παίρνοντας τα όπλα από τις αποθήκες εξοπλισμού, που είναι πλέον ανοικτές στους πολίτες για αυτόν τον σκοπό.
 

Βρισκόμαστε λοιπόν μπροστά σε ένα τεράστιο αδιέξοδο, που απειλεί πρωτίστως τον ίδιο τον λαό της Λιβύης, αλλά και, δευτερευόντως, όλα τα γειτονικά κράτη, όπως ήδη έχει φανεί με το πρόβλημα των προσφύγων στη Λαμπεντούσα της Ιταλίας, αλλά και την εκτόξευση των διεθνών τιμών του πετρελαίου, αφού οι ξένες πετρελαϊκές εταιρείες αποσύρουν, για λόγους ασφαλείας, το προσωπικό τους από την σπαρασσόμενη χώρα.

Σημειώσεις:
1. «Le Monde», 24/2/2011
2. «Le Monde», 25/2/2011

Πηγή: http://www.epohi.gr/