του Σταύρου Μαυρουδέα
Οι πρόσφατες δημοσκοπήσεις καταδεικνύουν την
ραγδαία άνοδο του πολιτικού αντι-ευρωπαϊσμού, δηλαδή της λαϊκής απέχθειας όχι
μόνο προς το ευρώ αλλά και προς την Ευρωπαϊκή Ένωση συνολικά.
Η στάση απέναντι στο ευρώ βρίσκεται εκ των
πραγμάτων στο επίκεντρο. Η ελληνική αστική τάξη και οι ευρωπαίοι πάτρωνες της
έθεσαν πρώτοι το δίλημμα μέσα ή έξω από το ευρώ εκτιμώντας βάσιμα ότι αυτό θα
λειτουργήσει τρομοκρατικά και θα παγώσει την πάνδημη απέχθεια στο Μνημόνιο.
Αυτό πράγματι έχει λειτουργήσει μέχρι σήμερα και έτσι διατηρήθηκαν οι
μνημονιακές δυνάμεις στην κυβέρνηση.
Δύο στοιχεία στηρίζουν το δίλημμα αυτό.
Πρώτον, ο ενδόμυχος φόβος πλατειών λαϊκών στρωμάτων εμπρός στο άγνωστο μίας
ανεξέλεγκτης αλλαγής νομίσματος. Ο φόβος αυτός τροφοδοτείται από το δεύτερο και
πιο κρίσιμο στοιχείο: την απουσία μίας ρεαλιστικής εναλλακτικής αριστερής
πρότασης.
Ο ΣΥΡΙΖΑ έχει μία πρόταση χωρίς συνοχή που απλά χαϊδεύει αυτιά και
παίζει τυχοδιωκτικά και με κατεστημένα συμφέροντα ενώ ουσιαστικά αποδέχεται την
αστική κόκκινη γραμμή δηλαδή την παραμονή μέσα στην ΕΕ.
Το ΚΚΕ δεν έχει καμία
πρόταση και μεταθέτει όλες τις λύσεις στο σοσιαλισμό που θεωρεί ότι θα έλθει
μάλλον με ευχέλαια.
Τέλος η ΑΝΤΑΡΣΥΑ, παρά τις φιλότιμες προσπάθειες για την
διαμόρφωση ενός αριστερού μεταβατικού προγράμματος (δηλαδή την διαμόρφωση μίας
ρεαλιστικής εναλλακτικής πρότασης σοσιαλιστικής προοπτικής), απέχει πολύ από
αυτό.
Όμως όσο η Μνημονιακή στρατηγική αποτυγχάνει, η
κρίση βαθαίνει και η φτωχοποίηση και η ανεργία απλώνονται σε ευρύτερα λαϊκά
στρώματα τόσο η ισχύς του εκβιασμού αυτού αποδυναμώνεται. Γι’ αυτό και
αυξανόμενες λαϊκές μάζες αρχίζουν να τοποθετούνται εναντίον της ΕΕ και του
ευρώ.
Η εξέλιξη αυτή είναι ιδιαίτερα σημαντική για τις
πολιτικές και κοινωνικές δυνάμεις εκείνες που αποβλέπουν σε μία φιλολαϊκή
διέξοδο από την κρίση.
Ποιος πρέπει να είναι
ο κεντρικός κόμβος της ρεαλιστικής αριστερής πρότασης διεξόδου από την κρίση; Η
επιλογή με βάση το δίλημμα της αστικής τάξης – δηλαδή με ή εναντίον του ευρώ –
είναι παραπλανητική. Αυτό δεν σημαίνει ότι δεν πρέπει να πάρει κανείς – και
ιδιαίτερα η Αριστερά που σέβεται το ρόλο της – ρητή θέση εναντίον του ευρώ. Οι
περιέργως (;) όμοιες υπεκφυγές του Α.Τσίπρα (από «το ευρώ δεν είναι φετίχ» στο
«ευρώ εθνικό νόμισμα») και της Α.Παπαρήγα («καταστροφή η έξοδος από το ευρώ»)
καμία σχέση δεν έχουν με την ζητούμενη αριστερή πρόταση διεξόδου και μόνο σαν
δεκανίκια του συστήματος λειτουργούν.
Όμως πρέπει να είναι καθαρό ότι η έξοδος από το
ευρώ έχει νόημα σαν τμήμα μίας ευρύτερης αριστερής πρότασης διεξόδου που
κεντρικός της άξονας οφείλει να είναι η συνολική
αποδέσμευση από την ΕΕ.
Το βασικό πρόβλημα της οικονομίας δεν είναι το
νόμισμα αλλά η αποδιάρθρωση της παραγωγικής δομής της και η εξάρτηση της από
τις αναπτυγμένες οικονομίες της ΕΕ. Αν δεν υπάρξει μία φιλολαϊκή παραγωγική αναδιάρθρωση της κανένα μεσοπρόθεσμο μέτρο
δεν είναι αποτελεσματικό. Για να γίνει μία τέτοια ανασυγκρότηση απαιτείται
δημόσιος κοινωνικός σχεδιασμός της οικονομίας, δημόσια ιδιοκτησία των
στρατηγικών τομέων και αντίστοιχη βιομηχανική πολιτική (στοχευμένες
παρεμβάσεις, δασμολογική προστασία κλάδων κλπ.).
Όλα αυτά απαγορεύονται από τα
θεσπίσματα της ΕΕ και την Κοινή Αγορά. Αυτός ο κεντρικός μακροπρόθεσμος στόχος
πρέπει να στηριχθεί με 6 βραχυπρόθεσμους άξονες: στάση πληρωμών, κρατικοποίηση
των τραπεζών, ελέγχους στην εξωτερική κίνηση κεφαλαίων, αλλαγή νομίσματος,
προοδευτικό σύστημα φορολογίας και στοχευμένη εξωτερική εμπορική πολιτική.
Μόνο μέσα στο πλαίσιο αυτό έχει νόημα η έξοδος
από το ευρώ. Αλλιώς κινδυνεύει κανείς να γίνει «τυφεκιοφόρος του εχθρού»,
δηλαδή να τροφοδοτήσει τα εναλλακτικά σχέδια των ηγεμόνων της ΕΕ για ζώνη
νομισμάτων- εξαρτημάτων του ευρώ ή/και την ενδεχόμενη απονενοημένη επιλογή της
ελληνικής αστικής τάξης (μετά από μία ολοκληρωτική αποτυχία του Μνημονίου) να
βγει από την ΟΝΕ φορτώνοντας ξανά όλα τα βάρη στην μεγάλη εργαζόμενη κοινωνική
πλειοψηφία.
* Ο Σταύρος Δ. Μαυρουδέας είναι
Αν.Καθηγητής στο Τμήμα Οικονομικών του Πανεπιστημίου Μακεδονίας
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου