Το Κυπριακό τρομάζει τα χρηματοπιστωτικά κέντρα της Ευρώπης...

Το Λουξεμβούργο ανησυχεί για τις τράπεζες του

του Μωυσή Λίτση

Τι κοινό έχουν η Κύπρος, το Λουξεμβούργο, η Μάλτα και η Σλοβενία; Το ότι και οι τρεις χώρες (Λουξεμβούργο, Μάλτα, Σλοβενία) διαθέτουν υπερτροφικό τραπεζικό τομέα και φοβούνται ότι η γερμανική συνταγή του κουρέματος των καταθέσεων και της προσπάθειας να περιοριστεί η offshore τραπεζική και επιχειρηματική δραστηριότητα θα κτυπήσει σύντομα και τη δική τους πόρτα.

Παραδόξως μάλιστα η μεγαλύτερη έκφραση ανησυχίας τις τελευταίες ημέρες ακούγεται στο Λουξεμβούργο. Και λέμε παραδόξως γιατί το μικρό κράτος των 525.000 κατοίκων που βρίσκεται στριμωγμένο μεταξύ της Γερμανίας, της Γαλλίας και του Βελγίου, ήταν ανέκαθεν γνωστό ως μία ακόμη «Ελβετία» για το ευρωπαϊκό και διεθνές κεφάλαιο, χωρίς ποτέ να έχει συκοφαντηθεί ως «πλυντήριο» όπως η Κύπρος.

Οι εφημερίδες του Λουξεμβούργου βρίθουν τις τελευταίες ημέρες δημοσιευμάτων ανησυχίας για το τι θα μπορούσε να συμβεί με τις τράπεζες του κρατιδίου, με αρκετή μάλιστα δόση αντιγερμανισμού.

Εκπρόσωποι της κυβέρνησης του Λουξεμβούργου από τον πρωθυπουργό Ζαν-Κλοντ Γιουνκέρ μέχρι χθες ισχυρό άντρα του Eurogroup, έως τον υπουργό Οικονομικών Λουκ Φριντέν, εξέφρασαν με δηλώσεις τους τις τελευταίες ημέρες έντονες ανησυχίες για τις πρόσφατες «συγκρίσεις μεταξύ των επιχειρηματικών μοντέλων διεθνών χρηματοπιστωτικών τομέων στην ευρωζώνη».

Το Λουξεμβούργο έχει ένα τραπεζικό τομέα πάνω από είκοσι φορές μεγαλύτερο σε σχέση με το μέγεθος της οικονομίας και φιλοξενεί περί τις 140 θυγατρικές επιχειρήσεις τραπεζών και ασφαλιστικών εταιριών από τουλάχιστον είκοσι χώρες. Ο τραπεζικός τομέας απασχολεί 27.000 υπαλλήλους. Χάρη στον τραπεζικό κλάδο το Λουξεμβούργο είναι το πλουσιότερο κράτος στον κόσμο όσον αφορά το κατά κεφαλήν εισόδημα.

Η Γερμανία είναι η πρώτη χώρα σε τραπεζική παρουσία και ακολουθούν σκανδιναβικές, ιαπωνικές και αμερικανικές τράπεζες σύνολο του ενεργητικού τους ξεπερνούσε τα 929 δισ. ευρώ στα τέλη του 2008. Περισσότερες από 9.000 επιχειρήσεις συμμετοχών(holding) έχουν ως έδρα το Λουξεμβούργο, ενώ το μικρό δουκάτο είναι έδρα και πολλών ευρωπαϊκών πολιτικών και οικονομικών θεσμών-η Ευρωπαϊκή Τράπεζα Επενδύσεων εδρεύει για παράδειγμα εκεί. Το 2009 πάντως το Λουξεμβούργο μπήκε στην «γκρίζα λίστα» του ΟΟΣΑ, δηλαδή στη λίστα χωρών για τις οποίες ο διεθνής οργανισμός έχει αμφιβολίες για το κατά πόσον τηρούνται τα διεθνή φορολογικά στάνταρ όσον αφορά τον τραπεζικό τομέα.

Ούτως ή άλλως με την υπόθεση Κύπρος άνοιξε και το ζήτημα του Λουξεμβούργου, αν και φαντάζει πολύ απίθανό το μικρό κρατίδιο, το οποίο αποτελεί στην πράξη το δεύτερο σημαντικότερο ευρωπαϊκό κέντρο μετά το Βέλγιο-χώρα στην οποία εδρεύουν η ΕΕ και το ΝΑΤΟ-να εμπλακεί σε ανάλογο κυκεώνα… Η πολιτική ηγεσία πάντως του κρατιδίου θορυβήθηκε αρκετά, με την κυβέρνηση της χώρας να εκδίδει ανακοίνωση με την οποία επισημαίνονταν: «Το Λουξεμβούργο ανησυχεί για τις πρόσφατες ανακοινώσεις και διακηρύξεις που έγιναν μετά το ξέσπασμα της κρίσης στην Κύπρο».
Ο ανθηρός τραπεζικός τομέας του Λουξεμβούργου έγινε η αιτία το δημοσιονομικό έλλειμμα να εκτιναχτεί στο 5% του ΑΕΠ το 2009, καθώς χρειάστηκε η στήριξη τραπεζών όπως η Dexia, στην οποία εκτός από τη Γαλλία και το Βέλγιο, κατείχε σημαντικό μερίδιο και το Λουξεμβούργο.

Μάλτα το πλυντήριο των Γερμανών
Η Μάλτα διαφημίζεται ανοικτά ως "φορολογικός παράδεισος"

Γνωστή περισσότερο ως δημοφιλής τουριστικός προορισμός η Μάλτα ήλθε και αυτή στην επικαιρότητα τις τελευταίες ημέρες, καθώς ο τραπεζικός της τομέας είναι εξίσου μεγάλος, φθάνει στο 300% του ΑΕΠ. Στη μικρή χώρα των 368.250 κατοίκων η οποία εντάχθηκε στην ΕΕ το 2004 και στο ευρώ το 2007, υπάρχουν 24 ιδιωτικές τράπεζες και 15 χρηματοπιστωτικά ιδρύματα. Μία γρήγορη αναζήτηση στο ιντερνέτ είναι αρκετή για να βρει κανείς λινκς που διαφημίζουν τη Μάλτα ως ελκυστικό offshore κέντρο.

Το 2009 άλλωστε με αφορμή τη λίστα Φαλτσιάνι και το cd με Γερμανούς φοροφυγάδες στο Λιχτενστάιν, το περιοδικό Σπίγκελ σε εκτενές άρθρο του για τους φορολογικούς παραδείσους της Ευρώπης έκανε αναφορά στη Μάλτα και τα τρικ που χρησιμοποιούν γνωστές γερμανικές επιχειρήσεις για να μεταφέρουν κεφάλαια στο νησί, το οποίο έχει μία επίσης σημαντική γεωστρατηγική θέση σαν αυτήν της Κύπρου, ως χώρα της ΕΕ πολύ κοντά στην Βόρεια Αφρική.

«Επιχειρήσεις όπως η Lufthansa, η Puma, η BASF, η K+S και η Fraport έχουν τα γραφεία τους στην πόλη του Σαν Τζούλιαν, κοντά στο «Stiletto Gentleman’s Club» και τις παμπ όπου οι σπουδαστές ξένων γλωσσών πίνουν ακατάπαυστα. Τα γραφεία του Ομίλου BMW Μάλτας βρίσκονται κοντά στο καζίνο στην περιοχή του Πορτομάζο». Το 2009 εγκαινίασε δραστηριότητα στη Μάλτα και η γνωστή γερμανική τράπεζα Deutsche Bank.

Το δημοσίευμα κάνει λόγο ακόμη για ραγδαία αύξηση των επιχειρήσεων στη Μάλτα. Οι γερμανικές επιχειρήσεις εκμεταλλεύονται,-παρά το γεγονός ότι φόρος είναι μεγαλύτερος από ότι στην Γερμανία, 35%- τα μέτρα τα οποία είχε πάρει ο «κοκκινοπράσινος» συνασπισμός Σοσιαλδημοκρατών και Πράσινων επί Σρέντερ, σύμφωνα με τα οποία τα κέρδη με τη μορφή διανομής και μερισμάτων φορολογούνται μόλις 5%. Με τον τρόπο αυτό οι γερμανικές εταιρίες επιστρέφουν τα κέρδη τους στις μητρικές, γλυτώνοντας το 95% της φορολογίας.

H Σλοβενία παίρνει σειρά
Διαδηλώσεις κατά της λιτότητας και στη Σλοβενία

Στα χνάρια της Κύπρου, δηλαδή στην πιθανότητα άμεσης προσφυγής σε πακέτο διάσωσης το οποίο ίσως εμπεριέχει στοιχεία της «λύσης» του κυπριακού προβλήματος βρίσκεται η Σλοβενία. Όχι επειδή αποτελούσε ένα ακόμη κρυφό φορολογικό παράδεισο, αλλά απλά γιατί οι τράπεζες και τα νοικοκυριά της μικρής αυτής χώρας υπερχρεώθηκαν για να ζήσουν το όνειρο του ευρώ στο οποίο εντάχθηκαν το 2007-η Σλοβενία ήταν η πρώτη χώρα του πρώην «υπαρκτού σοσιαλισμού» που εντάχθηκε στο κοινό νόμισμα.

Σύμφωνα με μελέτη της ΕΕ το 2007 μόνο, το χρέος του ιδιωτικού τομέα αυξήθηκε κατά 23,5%, ενώ αυτό του εκτός χρηματοπιστωτικού κλάδου ιδιωτικού τομέα, αυξήθηκε πάνω από 40%. Με την κρίση του 2008 μεγάλο μέρος του χρέους αυτού κατέστη αδύνατον να πληρωθεί.

Επειδή επιχειρήσεις και νοικοκυριά αδυνατούσαν να πληρώσουν τα χρέη τους, άρχισαν και οι τράπεζες της χώρας να έχουν προβλήματα. Το ΔΝΤ αναφέρει ότι στις τρεις μεγαλύτερες τράπεζες της Σλοβενίας, το μερίδιο των μη εξυπηρετούμενων δανείων, αυξήθηκε από 15,6% το 2011 σε 20,5% το 2012. Το ένα τρίτο των δανείων αυτών αφορά ιδιωτικές επιχειρήσεις

Η προηγούμενη κυβέρνηση του κεντροδεξιού Γιάνεζ Γιάνσα επιχείρησε με λιτότητα, μειώσεις μισθών στο δημόσιο τομέα και περικοπές κοινωνικών παροχών, να προλάβει το κακό…, υποσχόμενος να μειώσει το δημοσιονομικό έλλειμμα στο 3,5% του ΑΕΠ το 2012. Στο στόχο δεν παραλαμβάνονταν η ανακεφαλαιοποίση των τραπεζών. Το δημόσιο χρέος της Σλοβενίας από μόλις 52,7% του ΑΕΠ πέρυσι αναμένεται να φθάσει στο 69% το 2014.

Η νέα κεντροαριστερή κυβέρνηση του Αλένκα Μπράτουσεκ που ανέλαβε πέρυσι αναζητά «τρίτο δρόμο», με τη χώρα να πρέπει να αναχρηματοδοτήσει 3,8 δισ. δολάρια σε ομόλογα που λήγουν φέτος. Το φλερτ με την τρόικα έχει αρχίσει από καιρό με τις τράπεζες της χώρας να βουλιάζουν στις ζημιές.

Η κρατική Nova Ljubljanska, που είναι η μεγαλύτερη της χώρας ανακοίνωσε πέρυσι ζημιές 275 εκατ. ευρώ για τέταρτη συνεχή χρονιά. Το 2012 χρηματοδοτήθηκε ήδη με 381 εκατ. ευρώ από το δημόσιο της Σλοβενίας. Η Nova Kreditna Banka Maribor παρουσίασε πέρυσι 205 εκατ. ευρώ ζημιά, ενώ η μετοχή της Nova Kreditna έχει υποχωρήσει πάνω από 40% από την ημέρα που ανακοινώθηκε το κούρεμα των καταθέσεων στην Κύπρο, με τη μετοχή της να πέφτει στα 75 σεντς.

πηγή: "Η ΕΛΛΑΔΑ αύριο" 06/04/2013