Αραβικές εξεγέρσεις εν τάφω

του Γιώργου Δελαστίκ

Μελαγχολικός είναι ο απολογισμός των επιτευγμάτων μέχρι στιγμής των αραβικών εξεγέρσεων που τόσες ελπίδες ριζικής αλλαγής προς το καλύτερο γέννησαν. 

Στις δύο όλες κι όλες περιπτώσεις που οι λαοί που εξεγέρθηκαν πέτυχαν την απομάκρυνση διεφθαρμένων και αυταρχικών ηγετών, του Χόσνι Μουμπάρακ στην Αίγυπτο και του Μπεν Αλί στην Τυνησία, οι εξεγέρσεις δεν μπόρεσαν να μετεξελιχθούν σε επαναστάσεις και να επιφέρουν αλλαγή καθεστώτος.

Στην Αίγυπτο ειδικά, παρά τη μεγαλειώδη εξέγερση εκατομμυρίων λαού με εκατοντάδες και ίσως χιλιάδες νεκρούς, δεν άλλαξε ουσιαστικά τίποτα περισσότερο από τον Μουμπάρακ και το πολύ στενό του περιβάλλον. 

Η ίδια στρατιωτική χούντα ελέγχει και σήμερα την κατάσταση και κατέχει την εξουσία. Ασήμαντα είναι τα βήματα του εκδημοκρατισμού που έχουν γίνει, εντελώς ανάξια του μεγαλείου της εξέγερσης, η οποία έχει πλέον μπλοκαριστεί από το καθεστώς που απλώς υποχρεώθηκε να θυσιάσει τον υπερήλικα ηγέτη του.

Στην Τυνησία το καθεστώς υπέστη σοβαρότερο πλήγμα, ουσιαστικά έχει αποσυντεθεί, αλλά δεν υπάρχουν συγκροτημένες πολιτικές δυνάμεις για να αναπληρώσουν το κενό εξουσίας. Έστω και βασανιστικά πάντως κάτι οπωσδήποτε διαφορετικό θα προκύψει σταδιακά στη χώρα αυτή, καθώς ήταν η πρώτη εξεγερμένη χώρα και ο αιφνιδιασμός του παλιού καθεστώτος ήταν απόλυτος.

Στην Αλγερία και στο Μαρόκο τα καθεστώτα κέρδισαν τον πρώτο γύρο, καθώς με μέτρα καταστολής που προκάλεσαν ελάχιστες δεκάδες νεκρούς και με κοινωνικές παροχές απέτρεψαν μέχρι στιγμής τη γενίκευση των εξεγέρσεων.

Λίγο-πολύ το ίδιο έγινε και στην Ιορδανία, χωρίς πάντως να θεωρείται ότι έχει οριστικά αποτραπεί η ανάφλεξη εξεγέρσεων στις τρεις αυτές χώρες.

Η εισβολή της Σαουδικής Αραβίας στο Μπαχρέιν κατέπνιξε με δραστικό και αποτελεσματικό τρόπο την εξέγερση του λαού αυτού του μικροσκοπικού νησιωτικού κράτους και αποκατέστησε εκ νέου το σκοτάδι της απόλυτης μοναρχίας.

Στην Υεμένη αποκλείεται να επιβιώσει πολιτικά στο τέλος ο πρόεδρος Σαλέχ. Η εξέγερση των φοιτητών και του λαού όμως έχει ήδη μπλοκαριστεί εντελώς και δεν έχει καμιά ελπίδα επιτυχίας. Η λυσσαλέα αντίσταση του Σαλέχ επί μήνες έδωσε τον χρόνο στο καθεστώς να... διασπαστεί συντεταγμένα. Τώρα πλέον συγκρούονται διάφορες φατρίες του καθεστώτος και φυλές που το στήριζαν, επομένως αυτό που θα προκύψει τελικά θα είναι απλώς μια αναδιάταξη του συσχετισμού δυνάμεων μεταξύ των παλαιών παικτών, με τη χώρα να βυθίζεται ενδεχομένως στον στρόβιλο της διάσπασης σε δύο - τρία μικρότερα κράτη, επίσημα ή ανεπίσημα.

Απομένουν η Συρία και η Λιβύη, δύο χώρες δηλαδή που οι ΗΠΑ και η ΕΕ επιθυμούν σφοδρά καθεστωτική αλλαγή - μόνο που στις χώρες αυτές δεν είχαμε λαϊκές εξεγέρσεις συγκρίσιμες καθ' οιονδήποτε τρόπο με εκείνες της Αιγύπτου, της Τυνησίας, του Μπαχρέιν ή της Υεμένης.

Στη Λιβύη είχαμε οργανωμένη ένοπλη εξέγερση κατά του καθεστώτος Καντάφι, με ηγέτες που είχαν εκ των προτέρων επαφή με Αμερικανούς και Ευρωπαίους. Η εξέγερση αυτή βρήκε λαϊκή ανταπόκριση μέτριας έκτασης στο ανατολικό τμήμα της χώρας, εντελώς ανεπαρκή όμως για να την οδηγήσει στη νίκη. Οι αντικανταφικές δυνάμεις θα είχαν συντριβεί, αν δεν κήρυσσε η Δύση αεροπορικό πόλεμο εναντίον της Λιβύης.

Στη χώρα αυτή δεν έχουμε πλέον εμφύλιο με πρώτη γραμμή, αλλά πόλεμο εθνικοαμυντικό του Καντάφι εναντίον των ΗΠΑ, της Γαλλίας, της Αγγλίας και των συμμάχων τους στο ΝΑΤΟ. Ο Λίβυος ηγέτης δεν έχει ελπίδα πολιτικής επιβίωσης, καθώς Αμερικανοί και Ευρωπαίοι είναι αποφασισμένοι να τον ανατρέψουν προχωρώντας σε χερσαίο πόλεμο στη Λιβύη και οι ίδιοι, αν αποδειχθεί οριστικά ότι είναι ανεπαρκείς οι Λίβυοι συνεργάτες τους.

ΣΥΡΙΑ
Ο Ασαντ μάλλον θα επιβιώσει

Αποκλείεται οι Αμερικανοί και οι Ευρωπαίοι να κηρύξουν πόλεμο εναντίον της Συρίας, όπως έκαναν στη Λιβύη. Γνωρίζουν ότι κάτι τέτοιο θα προκαλούσε πιθανότατα νέο γενικευμένο πόλεμο στη Μέση Ανατολή με απροσδιόριστα εκ των προτέρων αποτελέσματα. Το συριακό καθεστώς το γνωρίζει αυτό και το αξιοποιεί για να καταπνίξει με ιδιαίτερη σκληρότητα τις αντικαθεστωτικές διαδηλώσεις, η περιορισμένη έκταση των οποίων υποδηλώνει ότι δεν έχουν ωριμάσει ακόμη οι συνθήκες για να ανατραπεί ο Ασαντ από εσωτερικές συριακές δυνάμεις. 

Μέχρι στιγμής επίσης δεν φαίνεται να έχουν κατορθώσει οι ΗΠΑ να διαβρώσουν σε αξιόλογο βαθμό τα ηγετικά στελέχη του καθεστώτος.

Πηγή: http://www.ethnos.gr/